ကခ်င္ျပည္နယ္ လူ႔အခြင့္အေရး ကုလ အထူး အာ႐ံုစိုက္

ကိုသားညြန္႔ဦး
05.02.2013

ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္းက ပဋိပကၡ အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ႕ အထူး ကိုယ္စားလွယ္ဟာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ ကခ်င္ျပည္နယ္ဘက္ကို ေရာက္ေနသလို၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ အထူး ကိုယ္စားလွယ္ ေသာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တာနား (Tomás Ojea Quintana) ဟာလည္း မၾကာခင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ရိွမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာပဲ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ အေရးတႀကီး ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဆက္ထားဖို႔ လိုဦးမယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔ေတြက တိုက္တြန္းလ်က္ရိွပါတယ္။ အျပည့္အစံုကိုေတာ့ စံုစမ္းေမးျမန္းထားတဲ့ ကိုသားညြန္႔ဦးက တင္ျပထားပါတယ္။

ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းအေနနဲ႔ အခု ျမန္မာႏုိင္ငံ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္းက ပဋိပကၡ အေျခအေနေတြကို စိုးရိမ္ေနတာေၾကာင့္၊ ကုလသမဂၢအေနနဲ႔ ဘာေတြ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္မလဲဆိုတာ လာေရာက္ ၾကည့္ရႈတဲ့ ခရီးစဥ္ျဖစ္တယ္လို႔ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူး အႀကံေပး မစၥတာ ဗီေဂ်း နမ္ဘီးယား (Vijay Nambiar) က ဗီြအိုေအကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။

မေန႔တုန္းကေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕မွာ ေဒသခံေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့သလို၊ အ့ဲဒီက စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ေတြကိုလည္း ကိုယ္တိုင္ သြားေရာက္ၾကည့္ရႈခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖဲြ႔ KIO တာ၀န္ရိွသူေတြအၾကား တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ေရႊလီၿမိဳ႕မွာ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးအၿပီး၊ ေနာက္တရက္မွာပဲ အခုလို ကုလသမဂၢ အထူး ကိုယ္စားလွယ္ ကခ်င္ျပည္နယ္ဘက္ကို ေရာက္ရိွလာတာပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ အထူး ကိုယ္စားလွယ္ ေသာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနား ဟာလည္း လာမယ့္ ေရွ႕သီတင္းပတ္ထဲ ျမန္မာႏိုင္ငံကို လာေရာက္ဖို႔ ရိွၿပီး၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡ အေျခအေနေတြအပါအ၀င္ တျခားလူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို စံုစမ္းစစ္ေဆးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

KIO ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖဲြ႔နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရ တာ၀န္ရိွသူေတြအၾကား တေန႔က ေတြ႔ဆံု ညိႇႏိႈင္းခဲ့ တာေၾကာင့္ ကခ်င္ပဋိပကၡဟာ အတန္ငယ္ေတာ့ တင္းမာမႈ ေလ်ာ့က်လာတဲ့ သေဘာရိွပါတယ္။ HRW လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္မႈအဖဲြ႔ ေျပာခြင့္ရသူ ဂၽြန္ စစ္စတန္ (John Sisten) ကေတာ့ ႏွစ္ဘက္ ညႇိႏိႈင္းေဆြးေႏြးၾကတာကို ႀကိဳဆိုေပမဲ့ စစ္ေရးတင္းမာမႈေတြ တကယ္ပဲ ေလ်ာ့က်လာမလားဆိုတဲ့ အေျခအေနေပၚမွာေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

“တိုက္ခိုက္မႈေတြ ရပ္ဖို႔ စကားေျပာၾကတယ္ ေဆြးေႏြးၾကတယ္ဆိုတာေတာ့ ေကာင္းတာေပါ့။ ဒါေပမဲ့လည္း လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္လတုန္းကပဲ တိုင္းရင္းသားေတြ အခြင့္အေရးအတြက္ ႏိုင္ငံေရးအရ ညိႇႏိႈင္း ေဆာင္ရြက္သြားပါ့မယ္ဆိုၿပီး သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ကတိက၀တ္ ျပဳခဲ့တာရိွပါတယ္။ ဒီလိုေျပာၿပီး သီတင္းပတ္ အနည္းငယ္အၾကာမွာပဲ ကခ်င္ကို စစ္ေရးထိုးစစ္ေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ အစိုးရက အခုလို ကတိက၀တ္ျပဳၿပီး ေျပာေပမဲ့ ယံုရ ခက္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရဘက္က ေပးထားတဲ့ ကတိက၀တ္ေတြအေပၚမွာလည္း စိုးရိမ္စရာရိွလာပါတယ္။”

တႏွစ္ေက်ာ္ၾကာတဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္းက စစ္ပဲြေတြေၾကာင့္ IDP အရပ္သား စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရိွေနဆဲျဖစ္ၿပီး၊ ဒီအရပ္သားေတြ သူတို႔ရဲ႕ ေနရပ္ေတြမွာ လံုလံုၿခံဳၿခံဳ ျပန္ၿပီး ေနထိုင္ႏိုင္ဖို႔ဟာလည္း အဓိကလို ျဖစ္လာပါတယ္။

ဒီဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ကုလသမဂၢနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရးအဖဲြ႔ေတြ လူသားခ်င္း စာနာမႈ အေထာက္အပံ့ေတြ ေပးဖို႔ကိစၥကိုလည္း ျမန္မာဘက္က ခြင့္ျပဳေတာ့မယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒ့ီမတိုင္ခင္တုန္းကေတာ့ KIA ထိန္းခ်ဳပ္ရာ နယ္ေျမအတြင္းက စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြကို ကူညီေရး အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္က ႏိုင္ငံတကာ အဖဲြ႔အစည္းေတြကို ခြင့္မျပဳခဲ့ပါဘူး။

ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ကင္တာနား ဟာ အခု ျမန္မာနိုင္ငံ ခရီးစဥ္က ေတြ႔လာရတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို လာမယ့္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ ညီလာခံမွာ အစီရင္ခံစာ တင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီခရီးစဥ္ဟာ အေရးႀကီးသလိုပဲ၊ တဖက္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ အေရးတႀကီး ေဆြးေႏြးရန္ အေၾကာင္းအရာေတြထဲ ျမန္မာနိုင္ငံကို ဆက္ထားဖို႔ လိုဦးမယ္လို႔ HRW လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္မႈအဖဲြ႔က ဂၽြန္ စစ္စတန္ (John Sisten) က ေျပာပါတယ္။

“အခုႏွစ္ မတ္လ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀းမွာ ကိစၥရပ္ႀကီးေတြကို ေဆြးေႏြးဖို႔ ရိွပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူ႔အခြင့္အေရး အထူး ကိုယ္စားလွယ္အေနနဲ႔ ကခ်င္အေရးကို အေသအခ်ာ ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီကို အစီရင္ခံ တင္ျပမယ့္ကိစၥက အေရးႀကီးပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္ အေရးႀကီးတာကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ ေဆြးေႏြးမယ့္ အေၾကာင္းအရာထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကိစၥကို ဆက္ၿပီး ထည့္သြင္းထားဖို႔ပါ။ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ အေရးတႀကီး ေဆြးေႏြးရမယ့္ အေၾကာင္းအရာေတြထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျဖဳတ္ပစ္လိုက္ဖို႔ အေတာ့္ကို ေစာလြန္းပါ ေသးတယ္။”

ၿပီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင္ဘာလ ကုလသမဂၢရဲ႕ ခန္႔မွန္းခ်က္အရေတာ့ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ ၄ ေသာင္းခဲြဟာ တ႐ုတ္နယ္စပ္အနီးက KIA ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ရိွတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ဒုကၡသည္ ၃ ေသာင္းကေတာ့ အစိုးရထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ ေဒသေတြက စခန္းေတြမွာ ရိွတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။


Ref: ဗြီအုိေအ