ျမန္မာ အေပၚ ဒဏ္ခတ္မႈ EU တႏွစ္ဆိုင္းငံ့

23 ဧၿပီ 2012
ခင္မ်ိဳးသက္

EU ဥေရာပ သမဂၢက ျမန္မာႏုိင္ငံ အေပၚ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္ထားမႈေတြကို လက္နက္ ေရာင္း၀ယ္မႈ ပိတ္ပင္ေရး ကလြဲလို႔ ယာယီ ရပ္ဆုိင္းထားဖို႔ တနလၤာေန႔ လူဇင္ ဘတ္မွာ က်င္းပတဲ့ EU ႏို္င္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးေတြရဲ့ အစည္းအေ၀း ကေန ဆံုးျဖတ္လိုက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလံုးကို လႊတ္ေပးဖုိ႔ တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြမွာ တုိ္က္ပြဲေတြ ရပ္ဆိုင္းဖို႔ အပါအ၀င္ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေရး ေတြ ဆက္ၿပီးလုပ္ဖို႔ ေတာင္းဆိုလိုက္ၿပီး စစ္မွန္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ဆက္မလုပ္ခဲ့ရင္ ဒဏ္ခတ္ အေရးယူမႈကို ျပန္ ထားမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ EU ႏိုင္ငံျခားမူ၀ါဒေရးရာ အႀကီးအကဲ Catherine Ashton ဒီသီတင္းပတ္ကုန္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို သြားေရာက္မွာ ျဖစ္သလို ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွာ EU ရံုးဖြင့္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ သြားမယ္ လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။

တနလၤာေန႔က ဥေရာပ သမဂၢ ေကာင္စီမွာ EU ဥေရာပသမဂၢ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ျဖစ္ထြန္း တိုးတက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးခဲ့တာ၊ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္ေပးတာနဲ႔ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး အတြက္ လုပ္ေဆာင္ေပးတာ အပါအ၀င္ မၾကာခင္လေတြ အတြင္း ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျမင္လာရတာမို႔ ဥေရာပသမဂၢ ေကာင္စီက ႀကိဳဆိုလုိက္သလို ဒီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ အတြက္ အီးယူက ျမန္မာႏို္င္ငံနဲ႔ ဆက္ဆန္ေရး က႑သစ္ တရပ္ ဖြင့္လွစ္ေတာ့မယ္ လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒီျပဳျပင္မႈေတြကို အားေပးတဲ့ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေပၚ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္ထားမႈေတြကို လက္နက္ေရာင္း၀ယ္မႈ ပိတ္ပင္တာကလြဲၿပီး ယာယီ ရပ္ဆိုင္းဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တယ္လို႔ ဥေရာပ သမဂၢေကာင္စီရဲ့ ဒုဥကၠဌ လည္းျဖစ္ အီးယူ ႏိုင္ငံျခားမူ၀ါဒေရးရာ အႀကီးအကဲလည္းျဖစ္တဲ့ ကက္သရင္း အက္ရွ္တန္ Catherine Ashton က ေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ EU ကေန ခ်မွတ္ထားတဲ့ လက္နက္ ေရာင္း၀ယ္မႈ ပိတ္ပင္ေရး ကလြဲလို႔ တျခား ပိတ္ပင္မႈ ေတြကို ယာယီ ရပ္ဆိုင္း ထားလိုက္ပါတယ္။ EU ကေန ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ေရာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ပါ ျမန္မာႏိုင္ငံ အနာဂတ္အတြက္ လက္တြဲ ေဆာင္ရြက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္”

ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေကာင္းမြန္တဲ့ အေျပာင္း အလဲေတြ ဆက္ၿပီး လုပ္ဖို႔ လိုအပ္သလို အထူးသျဖင့္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလံုးကို လႊတ္ေပးဖို႔နဲ႔ တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြမွာ တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြါး ေနတာေတြ ရပ္ဆုိင္းဖို႔ ေတာင္းဆို လုိ္က္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ စီးပြါးေရး နဲ႔ ႏိုင္ငံေရး လူမႈေရး တုိးတက္ ေျပာင္းလဲေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖိုလည္း တုိက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။

ဥေရာပ သမဂၢမွာ ၾသဇာေညာင္းတဲ့ ၿဗိတိန္ ႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ၀ီလ်ံဟိတ္ William Hague ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ရွိေနေပမယ့္ စိုးရိမ္ဘြယ္ အေနထားေတြ ဆက္ေတြ႔ ေနရတာမို႔ တကယ္လို႔ စစ္မွန္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ဆက္မေတြ႔ရရင္ အခ်ိန္မေရြး ဒဏ္ခတ္မႈကို ျပန္ခ်မွတ္ဖို႔ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္

“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႀကီးမားတဲ့ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ စိုးရိမ္မႈ ေတြ ကေတာ့ ရွိေနဆဲပါပဲ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ တိုင္းရင္းသား ေဒသ တခ်ိဳ႕မွာ အထူးသျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲမွာ တိုက္ပြဲ ေတြ ျဖစ္ပြါးေနဆဲ ျဖစ္သလို လူ႔အခြင့္ အေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈ ေတြကလည္း ႀကီးႀကီးမားမား ျဖစ္ေန တာမို႔ပါ။ ဒါ့အျပင္ ေထာင္ေတြထဲမွာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ ရွိေနေသးသလို ဒီကေန႔ ဆိုရင္လည္း အတိုက္အခံအဖြဲ႔က လႊတ္ေတာ္တက္ဖို႔ အတြက္ က်မ္းသစၥာ က်ိန္ဆိုရမွာနဲ႔ ပတ္ သက္ၿပီး ျပႆနာေတြ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေတြေၾကာင့္ ဒဏ္ခတ္မႈကို အၿပီးအပိုင္ ရုတ္သိမ္းေပး ထားထက္ ယာယီ ရပ္ဆိုင္းတာမ်ိဳးပဲ လုပ္ဖို႔နဲ႔ တကယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေျပာင္းလဲေရးဟာ လမ္းမွန္ေပၚမွာ မရွိဘူး ဆိုရင္ အခ်ိန္မေရြးျပန္ခ်မွတ္ဖို႔ ကအေကာင္းဆံုးျဖစ္မွာပါ”

အီးယူနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ ထိေတြ႔ ဆက္ဆန္ေရးမွာ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ သာမက ေဒသ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ပါ တို္င္းရင္းသား ေဒသေတြ ဖြံ႔ၿဖိဳးဖို႔၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရေအာင္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ဖို႔ အျပင္ လူမႈေရး စီးပြါးေရး ဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္ေစဖို႔ မ်ားျပားတဲ့ ကူညီေထာက္ပံ့ေငြေတြ ခ်ထားေပးဖို႔ နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး နဲ႔ လူ႔အခြင့္ေရး ေလးစားမႈ ရွိေစေရး အတြက္ တရားေရးဌာန နဲ႔ေရာ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္ေရး ေကာ္မရွင္ကိုပါ အကူညီေတြ ေပးအပ္ဖို႔ အီးယူ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးေတြ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾက ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံမႈနဲပ ကုန္သြယ္မႈေတြ လုပ္ဖုိ႔ အားေပးရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက အဓမၼ လုပ္အား ခိုင္းေစမႈအပါအ၀င္ လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြ နဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး ILO ကမာၻ႕ အလုပ္သမား အဖြဲ႔ႀကီး က စစ္ေဆး ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မယ္ ဆုိရင္ GSP လို႔ေခၚတဲ့ စီးပြါးေရး ဆုိင္ရာ အထူး အခြင့္အေရး တရပ္ကို ျပန္လည္ ခ်ထားေပးဖို႔လည္း ဥေရာပသမဂၢေကာင္စီက ပံ့ပိုးေပးမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း လည္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ခဲ့ပါတယ္။

အခုလို ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံေရး က႑သစ္ ဖြင့္လွစ္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ေနသလို အီးယူ ႏိုင္ငံျခား မူ၀ါဒေရးရာ အႀကီးအကဲ ကက္သရင္ အက္ရွ္တန္က ဒီသီတင္းပတ္ ကုန္မွာ သူျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္မယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

“ဥေရာပေကာင္စီရဲ့ ဆံုးျဖတ္ထားခ်က္ေတြကို ေျပာၾကားဖို႔ အတြက္ ဒီသီတင္းပတ္ကုန္မွာ က်မ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကို သြားေရာက္ဖုိ႔ ရွိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ EU ရံုးဖြင့္ဖို႔လည္း လုပ္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္”

မစၥအက္ရွ္တန္က ျမန္မာအစိုးရ တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ေရာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ပါ ေတြ႔ဆံုဖို႔ ရွိတယ္ လို႔ လည္းေျပာပါတယ္။

ဥေရာပသမဂၢေကာင္စီရဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ အတြက္ အီးစီရဲ့ အီတလီ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ဂူလီယို တာဇီ အက္ဂတာ Giulio Terzi Agata ကေရာ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး မာတီ နာတာလီ ဂါ၀ါ Marty Nataligawa ကပါ ႀကိဳဆိုလိုက္ၾကၿပီး ဒါဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီေရး ေျပာင္းလဲမႈ နဲ႔ တုိးတက္မႈအတြက္ အေရးပါတယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

Ref: ဗြီအုိေအ