ျမန္မာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ နဲ ့ စကားလက္ဆံု က်ျခင္း

October 5, 2012

Bill Keller: ႏိုင္ငံေရးကိစၥေတြကို မေမးခင္မွာ သမတၾကီးရဲ႕ ကိုယ္ေရးကို္ယ္တာ ကိစၥေတြကို ေမးခ်င္ပါတယ္၊ အေမရိကန္ လူမ်ဳိးေတြက သမတၾကီးကို ေကာင္းေကာင္းသိပ္မသိၾကေသးဘူး ဆုိေတာ့ သမတၾကီးရဲ႕မိဘေတြအေၾကာင္းနဲ႔ ပညာေရး ေနာက္ခံ အေၾကာင္းေလး ဦးစြာေျပာျပပါဦး၊၊

Thein Sein: က်ေနာ္က အညၾတဘ၀ လာပါတယ္၊ က်ေနာ့္မိဘေတြက လက္လုပ္လက္စားေတြပါ၊၊ ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚ ေဒသ၊ ဟိုင္းၾကီးကြ်န္းနားက ရြာေလးတရြာမွာ က်ေနာ့္ကို ေမြးပါတယ္၊ က်ေနာ့္ မိဘေတြက လယ္သမားေတြပါ၊၊

BK: က်ေနာ္ ဖတ္ဖူးတာက သမတၾကီးရဲ႔ ဖခင္က ဘုန္းၾကီး၀တ္ဖူးသလား လို႔၊၊ အဲဒါအမွန္ပဲလား၊၊

TS: က်ေနာ့္ဖခင္က အေမဆံုးျပီးေတာ့မွ ရဟန္းေဘာင္၀င္ခဲ့တာပါ၊ သူ႔ဇနီးဆံုးျပီးေတာ့ အေဖက က်ေနာ္နဲ႔ ဆယ္ႏွစ္ေလာက္ ေနပါတယ္၊ျပီးေတာ့မွ ရဟန္းေဘာင္၀င္သြားတာပါ၊ ရဟန္း ဘ၀နဲ႔ပဲ ကြယ္လြန္သြားပါတယ္၊(ဗုဒဘာသာ၀င္အမ်ိဳးသားေတြဟာ ဇနီးသည္ေတြ ကြယ္လြန္သြား တဲ့အခါမွာ ရဟန္းေဘာင္၀င္ျပီး ရဟန္းဘ၀နဲ႔ ေခါင္းခ်တာက ထံုးစံပဲလို႔ သမၼတရဲ႔ လက္ေထာက္ တစ္ေယာက္က ေနာက္ေတာ့ ေျပာျပပါတယ္ )

BK: အဲဒီေတာ့ သမၼတက အဲဒီရြာမွာပဲ ေက်ာင္းတက္ခဲ့တာလား၊။

TS: ရြာမွာက မူလတန္းေက်ာင္းပဲရွိတယ္ေလ၊၊ အဲဒါေၾကာင့္ျမိဳ႔ (ပုသိမ္)တက္ျပိးေတာ့ တႏွစ္ေလာက္ ေက်ာင္းသြားတက္ခဲ့ တယ္။ က်ေနာ့္ရြာမွာက အလယ္တန္းေက်ာင္းလည္းမရွိပါဘူး၊ အနီးဆံုးေက်ာင္းက မိုင္ ၄၀-၅၀ေလာက္သြားရတယ္။ အဲဒီမွာ သံုးႏွစ္ေလာက္ သြားတက္ရတယ္။ အဲဒါျပီးေတာ့ ျမိဳ႔(ပုသိမ္)ကို ျပန္တက္ျပီးေတာ့ ေနာက္ထပ္ သံုးႏွစ္ေလာက္ ေက်ာင္းျပန္ တက္တယ္၊ ေက်ာင္းျပီးေတာ့ ဗိုလ္ေလာင္းသင္တန္းေျဖတယ္၊ ေအာင္သြားတယ္။ ဗိုလ္ေလာင္သင္တန္းမွာ ၄ ႏွစ္တက္တယ္။ ၀ိဇာဘြဲ႔ရတယ္။ ဒုဗိုလ္ ျဖစ္လာတယ္၊

BK: ဘယ္အခ်ိန္ေလာက္မွ ျမန္မာျပည္ကေန ႏုိင္ငံျခားကို ခရီးထြက္ဖူး
တာလဲ၊၊

TS: ကာနယ္ (ဗိုလ္မွဴး)ဘ၀မွာ အရင္ဆံုး စစ္ရံုးရဲ႔ ရံုးအုပ္ၾကီးအျဖစ္နဲ႔ တရုတ္ျပည္နဲ႔ စင္ကာပူကို အရင္ဆံုး ေရာက္ဖူးတယ္။

BK: အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက အသက္ဘယ္ေလာက္ရွိေနျပီလဲ၊၊

TS: ၄၀ ေက်ာ္ေလာက္ရွိမယ္။။

BK: ျမန္မာျပည္က ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မွဳေတြေအာက္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ က်ေရာက္ခဲ့ရတယ္။ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မွဳ ေတြေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္အေပၚ ဘယ္လို အက်ဳိးသက္ေရာက္မွဳေတြ ရွိခဲ့တယ္လို႔ ေျပာခ်င္လဲ၊၊

TS: ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မွဳေတြေၾကာင့္ သာမန္ျပည္သူေတြကို အၾကီးအက်ယ္ ဒုကၡေရာက္ခဲ့တယ္လုိ႔ က်ေနာ္ယူဆတယ္။ ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မွဳေတြေၾကာင့္ နိုင္ငံျခားတုိက္ရုိက္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳ (FDI) ေတြ မရခဲ့ဘူး။ သာမန္ျပည္သူေတြ အတြက္ အလုပ္အကုိင္ အ ခြင့္အလမ္းေတြ နည္းပါးခဲ့တယ္။ အိမ္နီးခ်င္း နိုင္ငံေတြကို ထြက္ျပီးေတာ့ အလုပ္သြားလုပ္ရတယ္။ ျမန္မာအလုပ္သမား ၃ သန္း ေလာက္က ထုိင္းနဲ႔ ေဒသတြင္းက ႏုိင္ငံေတြမွာ အလုပ္လုပ္ေန ၾကတယ္။ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မွဳ ေတြက စစ္အစိုးရကို အင္အား ေလွ်ာ့နည္း ေအာင္ ရည္ရြယ္ေပမယ့္ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ သာမန္ျပည္သူေတြက ပိုျပီးေတာ့ ထိခုိက္ခဲ့ပါတယ္။

BK: ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မွုေတြေၾကာင့္ စစ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္ပိုင္းေတြၾကားမွာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကေန ဒီမုိကေရစီစနစ္္ကို ေျပာင္းဖို႔ လိုတယ္လို႔ စဥ္းစားလာတာမ်ဳိးေရာ ရွိခဲ့ရဲ႕လား၊

TS: အစကတည္းက ဒီမုိကေရျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွဳေတြကို လုပ္ဖို႔ အစီအစဥ္ရွိပါတယ္၊ လိုအပ္တဲ့ ျပင္ဆင္မွဳေတြကို ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေလာက္ အခ်ိန္ယူျပီးေတာ့ လုပ္ခဲ့ရပါတယ္၊ ပညာေရးစနစ္ကို တုိးတက္ေအာင္လုပ္ခဲ့တယ္။ လမ္းျပေျမပံု ၇ ခ်က္ကို ခ်မွတ္ခဲ့ တယ္၊ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒမူၾကမ္းကို ေရးဆြဲခဲ့တယ္။ဆႏၵခံယူပြဲလုပ္ခဲ့တယ္၊ ျပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပခဲ့တယ္။ ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆုိ႔မွဳေတြ မရွိလည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးက လုပ္ဖို႔ပါပဲ၊ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မွဳေတြေၾကာင့္ ဒါေတြကို လုပ္ခဲ့တာမ်ဳိးမဟုတ္ပါဘူး။

BK: မေန႔တုန္းက Asia Society မွာ ရွင္းျပခဲ့တဲ့ အေျဖကို ျပန္ေကာက္ခ်င္ပါတယ္၊ ကြ်န္ေတာ့္စိတ္ထဲမွာ သိပ္မရွင္းလို႔ပါ၊ စစ္အစိုးရက အေျပာင္းအလဲ လုပ္လာတဲ့ အေၾကာင္းရင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လူေတြၾကားထဲမွာ အမ်ဳိးမ်ဳိး ေျပာေနၾကတယ္။ တခ်ဳိ႔ က်ေတာ့ နာဂစ္ဆုိင္ကလုန္းေၾကာင့္ သမၼတၾကီး စိတ္ေျပာင္းသြားတာလို႔ ေျပာၾကတယ္၊ တခ်ဳိ႔က်ေတာ့လည္း အာရပ္ေႏြဦး က အေၾကာင္းရင္းလို႔ ေျပာေနၾကတယ္။

TS: အဓိက အေၾကာင္းရင္းက ျပည္သူလူထုရဲ႔ ဆႏၵပါ၊ အစကတည္းက ျပည္သူေတြက ဒီမုိကေရစီနစ္ကို လိုလားတယ္ဆုိတာကို က်ေနာ္တို႔ သိပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ရုတ္ခ်ည္း အေျပာင္းအလဲေတြကို က်ေနာ္တို႔ မလုပ္ခ်င္ဘူး။ အဲ့လို အေျပာင္းအလဲမ်ဳိးက လူ႔ အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ အလြန္အႏၱရာယ္မ်ားပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ငံရဲ႕အေျပာင္းအလဲက တျဖည္းျဖည္းခ်င္း အေျပာင္းအလဲ မ်ဳိးျဖစ္ ပါတယ္၊ ဒါကလည္း ျပည္သူေတြ ရဲ႕ ဆႏၵေၾကာင့္ လုပ္ခဲ့တာပါ၊ အာရပ္ေႏြဦးတို႔ တျခား အေၾကာင္းေတြနဲ႔ မဆုိင္ပါဘူ။

BK: လက္ရွိ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ ဒီမိုကေရစီအတြက္ အကန္႔အသတ္ျဖစ္ေနတဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ေတြ ပါ၀င္ေနတယ္၊ အေရးေပၚ အေျခအေနမွာ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္က အာဏာကို ျပန္သိမ္းလို႔ ရေနတယ္၊ စစ္တပ္ကလည္း ပါလီမန္မွာ ၂၅ ရာခုိင္ႏွဳန္းကို ယူထား တယ္၊ ဒီလို ျပဌာန္းခ်က္ေတြက ဘယ္အခ်ိန္ေလာက္ထိ လိုအပ္ေနမယ္လို႔ သမၼတၾကီး ယူဆသလဲ၊၊

TS: ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က သူ႔သေဘာနဲ႔သူ အေရးေပၚအေျခအေနကို ေၾကညာလို႔ မရပါဘူး၊ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီး ခ်ဳပ္ကို သမၼတက ခန္႔အပ္တာပါ။ အေရးေပၚအေျခအေနျဖစ္လာရင္ သမၼတနဲ႔ အမ်ဳိးသား ကာကြယ္ေရးနဲ႔လံုျခံဳေရးေကာင္စီက
အဆံုးအျဖတ္ေပးရပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က သူ႔သေဘာနဲ႔သူ အာဏာသိမ္းႏိုင္တယ္ ဆုိတာ မဟုတ္ ပါဘူး။ ဒုတိယေမးခြန္းျဖစ္တဲ့ ပါလီမန္ထဲမွာ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ပါ၀င္ေနရာယူထားတဲ့ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေျပာ ရရင္ က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး အခန္းက႑မွာ တပ္မေတာ္က အေရးၾကီးတဲ့ ေနရာက ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ အစဥ္အလာရွိပါတယ္၊
ဒါေၾကာင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ျဖစ္စဥ္မွာ တပ္မေတာ္ကို ေဘးဖယ္ထားဖို႔ဆုိတာက မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ေတာ့ ပါလီ မန္ ထဲက တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ႕ အေရအတြက္ကေတာ့ ေလွ်ာ့သြားမွာေပါ့။ အင္ဒိုနီးရွားမွာလည္း အခ်ိန္ၾကာလာ တာနဲ႔အမွ် လႊတ္ေတာ္ထဲက တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္အေရအတြက္ ေလ်ာ့သြားတာပဲ၊ က်ေနာ္တို႔မွာလည္း ဒီလိုမ်ဳိးေတြ
ျဖစ္ လာမွာေပါ့၊၊

BK: ဒါျဖင့္တခ်ိန္က်ရင္ လႊတ္ေတာ္ထဲက တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ေတြ ရုပ္သိမ္းသြားတာမ်ဳိးျဖစ္လာမယ္လို႔ ထင္လား၊

TS: အေျခအေနအေပၚ မူတည္ပါတယ္၊

BK: အေရးေပၚ အေျခအေနေၾကညာတဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ေရာ၊ ဆက္ရွိေနဦးမွာလား။၊

(သမတ အၾကံေပးၾကားျဖတ္၀င္ေျဖ)၊ ဖြဲ႔စည္းပံုအရ အေရးေပၚအေျခအေနက သမၼတနဲ႔ အမ်ဳိးသား ကာကြယ္ေရးနဲ႔ လုံျခံဳေရး ေကာင္စီက ဆံုးျဖတ္ရပါတယ္၊ အဓိက အဆံုးအျဖတ္ေပးတာက သမၼတပါ၊၊

BK: ဒါျဖင့္ရင္ ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ဳိးမွာ အေရးအေပၚ အေျခအေနက ထုတ္ျပန္ရတာလဲ၊

TS: အေရေပၚအေျခအေနက ေဒသတခုအတြက္ျဖစ္ျဖစ္၊ တႏုိင္လံုး အတုိင္းအတာနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ ထုတ္ျပန္ႏိုင္ပါတယ္၊ တုိင္းသူျပည္ သား ေတြ အႏၱရာယ္က်ေရာက္ႏုိင္ တဲ့အေျခအေနမွာ သမၼတက ထုတ္ျပန္တာပါ။ တရားဥပေဒစိုးမွဳေရးနဲ႔ ျငိမ္၀ပ္ပိျပားေရးအတြက္
ထိန္းသိမ္းဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ သမၼတက ယူဆတဲ့အေျခအေနမွာ သမၼတက ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကို တရားဥပေဒစိုးမုိးေရးနဲ႔ ျငိမ္ ၀ပ္ပိျပားေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ အမိန္႔ထုတ္ေပးတာမ်ဳိးလည္း ရွိပါတယ္။

BK: အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ခရီးစဥ္အတြင္းမွာ သမၼတၾကီးနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ၾကားမွာ အျပန္အလွန္ေလးစားတဲ့ လကၡဏာေတြကို ေတြ႔ရတယ္။ တေန႔မွာ သမၼတလုပ္ဖို႔ ရည္ရြယ္ထား သလားလို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေမးတဲ့အခါမွာ ပါတီေခါင္းေဆာင္တုိင္းက ႏို္င္ငံအၾကီးအကဲ ျဖစ္ခ်င္ၾကတာခ်ည္းပဲလို႔ ေျပာတယ္၊ သမၼတၾကီးအေနနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိို သမၼတ တေယာက္အေနနဲ႔ စိတ္ကူးၾကည့္လို႔ ရလား၊၊

TS: ဒါကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္နဲ႔ ကိုက္ညီဖို႔ အရင္လုပ္ဖို႔ လိုပါတယ္၊ (မွတ္ခ်က္၊ ၊လက္ရွိဖြဲ႔စည္းပံု အရ ႏို္င္ငံျခားသားခံယူထားတဲ့ ကေလးေတြ ရွိေနတာေၾကာင့္ သမၼတအရည္အခ်င္းနဲ႔ မကိုက္ညီ ပါဘူး) အဲ့လို ကိုက္ညီသြားျပီဆုိရင္ေတာ့ ျပည္သူလူထုရဲ႔ အဆံုးအျဖတ္ေပၚမွာပဲ မူတည္ပါတယ္၊

(စက္တင္ဘာလ ၂၈ ရက္ေန႔က နယူးေယာ့ခ္တြင္ New York Times မွ ေဆာင္းပါးရွင္ Bill Keller က ေမးျပီး သမၼတ ဦးသိန္းက စကားျပန္မွ တဆင့္ ျပန္လည္ေျဖၾကားထားခ်က္ျဖစ္ပါသည္)

ရည္ညြန္း၊ ၊ A Conversation with President U Thein Sein of Myanmar

မူရင္း http://keller.blogs.nytimes.com/2012/09/30/a-conversation-with-president-u-thein-sein-of-myanmar/

မူရင္းဘာသာျပန္ဆိုသည္ မည္သူ ဆိုသည္ကို မသိေရးေသးပါ။ သိရလွ်င္ေဖာ္ျပ ေပးပါမည္။

Ref: အဖ္အဲန္ဂ်ီ