တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ - လြင္ေအာင္စိုး

အပိုင္း (၁)

တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူကို အဂၤလိပ္လို Activist လို႔ေခၚပါတယ္။ ျမန္မာေဝါဟာရကို ဘယ္သူ က စတင္ဘာသာျပန္လိုက္သလဲမသိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အလြန္ထိမိတဲ့ စကားလုံးပါ။ အဓိပၸါယ္တိက်ပါတယ္။ လူအမ်ားကို ႏႈိးေဆာ္ေပးႏိုင္စြမ္းရွိပါတယ္။ အားတက္သေရာပါဝင္ ပူးေပါင္းလိုစိတ္ ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ ဒီစကားလုံးျမင္တာနဲ႔ တာဝန္ရွိသူေတြ မတရားလုပ္ေန ၿပီ၊ တာဝန္ေတြပ်က္ကြက္ေနၿပီဆိုတာ သိၾကပါတယ္။ တာဝန္ရွိသူေတြကို ေျခာက္ျခားတုန္ လႈပ္ေစတဲ့ စကားလုံးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

လူအမ်ားနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ ကိစၥေတြမွာ တာဝန္ရွိသူေတြကို ကန္႔ကြက္ဆန္႔က်င္တာ၊ သေဘာမတူေၾကာင္း ျပသတာ၊ ေတာင္းဆိုတာနဲ႔ လူအမ်ားကို ပညာေပးတာ၊ ကူညီတာ ေတြဟာ တက္ႂကြလႈပ္ရွားမႈေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမ်ဳိးေတြလုပ္ေနသူကို တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ လို႔ ေခၚပါတယ္။

တက္ႂကြလႈပ္ရွားရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းနဲ႔ ရည္မွန္းခ်က္ကို တာဝန္ရွိသူေတြအပါအဝင္ လူ အမ်ားသိေအာင္ လုပ္ရတာျဖစ္လို႔ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ တဦးခ်င္းျဖစ္ေစ၊ အမ်ားျဖစ္ေစ လမ္းေပၚထြက္ၿပီး ဆႏၵျပၾကပါတယ္။ တာဝန္ရွိသူထံကို စာ ပို႔ၿပီးေတာ့လည္း လႈပ္ရွားၾကပါတယ္။ တကယ္လို႔ လူအမ်ားပါဝင္တယ္ဆိုရင္ ဆန္႔က်င္ကန္႔ ကြက္တာ (ဒါမွမဟုတ္) သေဘာတူေထာက္ခံတာကို လက္မွတ္ေတြေရးထိုးၿပီး ေပးပို႔ပါ တယ္။ အင္တာနက္ေခတ္ကို ေရာက္လာတဲ့အခါမွာ အင္တာနက္ကေန စာပို႔ၾကပါတယ္။ တဦးခ်င္းလုပ္တာေတြရွိသလို လူအမ်ားက လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီး ပါဝင္တဲ့လႈပ္ရွားၾကတာ လည္းရွိပါတယ္။

တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြမွာ အမ်ဳိးသား-အမ်ဳိးသမီး ခဲြျခားမထားၾကပါဘူး။ ဆင္းရဲ-ခ်မ္းသာ ခဲြျခားတာလည္း မရွိပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ စာတတ္-မတတ္ သတ္မွတ္ခ်က္မရွိပါဘူး။ အသက္အ ရြယ္၊ ဘာသာတရား၊ မ်ဳိး႐ိုးကန္႔သတ္ခ်က္လည္းမထားပါဘူး။ ဘယ္သူမဆို စိတ္ပါရင္ ပါ ဝင္လႈပ္ရွားႏိုင္ၾကပါတယ္။ ဥပမာ- အမ်ဳိးသမီးေတြ အခြင့္အေရးပိုရဖို႔ေတာင္းဆိုတဲ့ တက္ႂကြလႈပ္ရွားမႈေတြမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြသာမကဘဲ အမ်ဳိးသားေတြကိုယ္တိုင္ကပါ ဦး ေဆာင္လႈပ္ရွားေပးၾကပါတယ္။ ၂၀၀၇ နဲ႔ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ေတြတုန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ တိဗက္ ေဒသမွာ အရွိန္အဟုန္ျပင္းထန္တဲ့ တက္ႂကြလႈပ္ရွားမႈေတြရွိခဲ့ၿပီး ဗုဒၶဘာသာ သံဃာေတာ္ ေတြက အဓိကဦးေဆာင္ ပါဝင္လႈပ္ရွားခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက လႈပ္ရွားမႈဟာ "ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး" ဆိုၿပီး ကမၻာေက်ာ္သြားခဲ့ပါတယ္။

ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ျပည္သူတဦးခ်င္းရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္ကို ဦးစားေပးထားတာျဖစ္ လို႔ ကိုယ္တိုင္ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ၿပီးမွဘဲ ဝင္ေရာက္လႈပ္ရွားၾကပါတယ္။ အာဏာရွင္စနစ္ ေအာက္က ျပည္သူေတြမွာေတာ့ စိတ္ပါေနတာေတာင္မွ ပါဝင္လႈပ္ရွားႏိုင္တဲ့ အေျခအေန မရွိဘဲ ဝင္မပါႏိုင္ၾကပါဘူး။ အာဏာပိုင္ေတြအေပၚ စားဝတ္ေနေရးအရ မွီခိုေနရတာေတြ၊ ေၾကာက္ရြံ႕ေနရတာေတြက အဓိကအတားအဆီးေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒီလိုကိစၥမ်ဳိးေတြရွိ ေနရင္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြက အရင္ဆုံးစုေပါင္းေျဖရွင္းၿပီး အင္အားကို တည္ေဆာက္ ၾကပါတယ္။ လႈပ္ရွားမႈမွာ ပါဝင္မယ့္သူေတြအခ်င္းခ်င္း စားဝတ္ေနရးအခက္အခဲေတြကို ယိုင္းပင္းကူညီၾကပါတယ္။ ေၾကာက္ရြံ႕စိတ္ေတြေပ်ာက္သြားေအာင္ အားေပးၾကပါတယ္။

မ်ားေသာအားျဖင့္မွာေတာ့ နစ္နာဆုံး႐ႈံးမႈ၊ ႏိုင္ငံေရးအရည္အခ်င္း၊ လႈပ္ရွားဖူးတဲ့ အေတြ႔အ ၾကဳံ၊ အသိုင္းအဝိုင္းအင္အား၊ ေရွ႕ေရးကို ေမွ်ာ္ျမင္ေတြးဆႏိုင္တဲ့အေပၚ အေျခခံၿပီး ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားသူေတြ ထြက္ေပၚလာပါတယ္။ လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ ေခါင္းေဆာင္၊ အဖဲြ႔အ စည္း၊ မဟာဗ်ဴဟာ၊ အစီအစဥ္ စတဲ့ စနစ္တက် ျပင္ဆင္မႈေတြရွိၾကပါတယ္။ သူတို႔ကို ေထာက္ခံအားေပးသူေတြ မ်ားလာတဲ့အခါမွာ လႈပ္ရွားမႈဟာ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔ၿပီး အရွိန္ေကာင္း လာပါတယ္။

အစိုးရကို ကန္႔ကြက္ဆန္႔က်င္ ဆႏၵျပ ေတာင္းဆို

တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြဟာ အစိုးရရဲ႕ ေပၚလစီနဲ႔ ဥပေဒေတြ (ဒါမွမဟုတ္) အစိုးရလုပ္ရပ္ ေတြကို လက္မခံႏိုင္ၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ဟာ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ၾကပါတယ္။ သူတို႔ ရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားေတြကို အထိခိုက္ခံၿပီး အမ်ားအတြက္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေစခ်င္တဲ့ ေစတနာနဲ႔ လုပ္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ-အစိုးရက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ေနတဲ့ကိစၥေတြ၊ အစိုး ရတာဝန္ကို ယူထားသူေတြက အာဏာအလဲြသုံးစား လုပ္ေနတဲ့ ကိစၥေတြကို ဆန္႔က်င္ကန္႔ ကြက္ၾကတာမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းျပည္အေရး၊ လူထုအေရးအတြက္ လူထုလိုလားခ်က္နဲ႔ မကိုက္ညီတာေတြကို အစိုးရက လုပ္ေဆာင္ေနသမွ်ကာလပတ္လုံး အခြင့္သာရင္သာသ လို တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြက ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ေနၾကျမဲျဖစ္ပါတယ္။ ျပဳျပင္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုျမဲျဖစ္ပါတယ္။

ဒီမိုကေရစီထြန္းကားတဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရး အျပည့္အဝရွိပါတယ္။ ျပည္သူေတြမွာ လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ဖဲြ႔စည္းလႈပ္ရွားခြင့္ေတြ ရွိေနၾကလို႔ အစိုးရကို လြတ္ လြတ္လပ္လပ္ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ခြင့္ရွိေနပါတယ္။ အစိုးရေပၚလစီေတြကို သေဘာမတူပဲ ဆန္႔က်င္ပိုင္ခြင့္ရွိပါတယ္။ ေတာင္းဆိုပိုင္ခြင့္ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြဟာ လူထုၾကားထဲကေန အျမဲတေစ ထြက္ေပၚလာေနတတ္ပါ တယ္။

လူေတြတင္ဘဲ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ အသင္းအဖဲြ႔ (Institution) ေတြကလည္း အစိုးရကို ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ေတာင္းဆိုၾကတဲ့အခါ တက္ႂကြလႈပ္ရွားမႈကို လုပ္တတ္ၾကပါတယ္။ ဥပမာ - အလုပ္သမားသမဂၢ၊ ေက်ာင္းသားသမဂၢလို႔ေျပာရင္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြဘဲလို႔ မ်က္စိထဲ ခ်က္ခ်င္းေျပးျမင္မိၾကပါတယ္။ ဒါဟာ ျမန္မာေတြအဖို႔ တက္ႂကြလႈပ္ရွားမႈနဲ႔ မစိမ္း တဲ့ သေဘာပါ။ သမဂၢေတြသာမကပါဘူး၊ အစိုးရနဲ႔မဆိုင္တဲ့ အသင္းအဖဲြ႔ (NGO – Non-governmental Organization) မွန္သမွ် လိုအပ္ရင္လိုအပ္သလို တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြ အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းႏိုင္ၾကပါတယ္။ အစိုးရနဲ႔ဆိုင္တဲ့ အသင္းအဖဲြ႔ေတြမွာေတာင္ တခါ တေလမွာ ရွိတတ္ပါတယ္။

ဥပမာ - တပ္တြင္းပုန္ကန္မႈ (Mutiny) ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတခ်ဳိ႕ရဲ႕စစ္တပ္ေတြမွာ စစ္သား ေတြကို လုံေလာက္တဲ့လစာေငြ မေပးတဲ့အျပင္ ခဲြျခားႏွိမ့္ခ်ဆက္ဆံတာေတြ ရွိတတ္ၾကပါ တယ္။ အတိုင္းထက္အလြန္ ျဖစ္သြားရင္ ဘယ္စစ္သားမွာ သည္းမခံတတ္ပါဘူး။ ဒီအခါမွာ သူတို႔ရပိုင္ခြင့္အတြက္ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ ေတာင္းဆိုဖို႔ တက္ႂကြလႈပ္ရွားလာတတ္ပါ တယ္။ ဒါကို တပ္တြင္းပုန္ကန္မႈလို႔ ေခၚတာပါ။ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းတဲ့အမ်ဳိးအစား (Coup d'etat or Coup) နဲ႔ မတူပါဘူး။ စစ္တပ္ထဲမွာ တက္ႂကြလႈပ္ရွားတဲ့ တပ္တြင္းပုန္ ကန္မႈဟာ အႏၱရာယ္ အျမဲျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဒီလိုျဖစ္လာရင္ အစိုး ရေတြဟာ စစ္တပ္သုံးၿပီး တိုက္႐ိုက္ေျဖရွင္းတတ္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္သားေတြသာမက အရပ္ဘက္ျပည္သူေတြလည္း ေသေၾက ဒဏ္ရာရတတ္ပါတယ္။

ဒီမိုကေရစီမဟုတ္တဲ့ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံေတြ၊ ဒီမိုကေရစီ မေအာင္ျမင္ႏိုင္ေသးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြက စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ သီအိုကေရစီ (Theocracy) ႏိုင္ငံ ေတြမွာလည္း တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြ ရွိေနၾကပါတယ္။ အျမဲတမ္းေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အခြင့္သာမွ လႈပ္ရွားႏိုင္တဲ့သေဘာရွိပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူထုက႑ကေန အၾကီးအက်ယ္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အခ်ိန္ကာလအနီးစပ္ဆုံး နမူနာျပရရင္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တုန္းက ရွစ္ေလးလုံးလူထုလႈပ္ရွားမႈ (၈၈၈၈) နဲ႔ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တုန္းက ေရႊဝါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးတို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေန႔ေခတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ ကိုယ္တိုင္ပါဝင္လႈပ္ရွားခဲ့ၾကလို႔ တက္ႂကြလႈပ္ရွားမႈသေဘာတရားကို အေတာ္အတန္တီးမိေခါက္မိ သိရွိထားၿပီးၾကပါၿပီ။ အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္မွာ ႐ုန္းကန္ေန ရေပမယ့္လည္း ဘယ္လိုတက္ႂကြလႈပ္ရွားရမလဲဆိုတာကို ျမန္မာႏိုင္ငံသားအမ်ားစုက ေတာ့ ခ်က္ဆို နားခြက္က မီးေတာက္ေနၿပီးၾကပါျပီ။ သမိုင္းအဆက္ဆက္ လက္ဆင့္ကမ္း အေမြအႏွစ္ေကာင္းတခုလို႔ ဆိုရမွာပါ။

လူထုက လက္မခံႏိုင္တဲ့ အစိုးရရဲ႕ေပၚလစီနဲ႔ ဥပေဒေတြ (ဒါမွမဟုတ္) အစိုးရလုပ္ရပ္ေတြ အျပင္ အစိုးရက လုပ္သင့္ရက္နဲ႔ မလုပ္ေသးတာေတြ၊ အစိုးရက ဦးေဆာင္လုပ္ဖို႔ လုိအပ္ ေနတာေတြကိုလည္း တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြက ေထာက္ျပဖို႔ လိုတဲ့အခါမွာ လႈပ္ရွားတတ္ ၾကပါတယ္။ ဥပမာ - သဘာဝပတ္ဝန္းက်န္ ထိန္းသိမ္းေရးကိစၥေတြမွ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕ ျပည္ပအေရးေတြမွာ ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္းေတြနဲ႔ အညီ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ အစိုးရက ပ်က္ ကြက္ေနရင္လည္း တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြက တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္ေပးတတ္ပါတယ္။

တက္ႂကြလႈပ္ရွားမႈရွိတဲ့ အျခားေနရာေတြ

တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြဟာ အစိုးရကိုသာ ဦးတည္ၿပီး တက္ႂကြလႈပ္ရွားေနၾကတာမဟုတ္ ပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ စီးပြားေရးေကာ္ပိုေရးရွင္းနဲ႔ ကုမၸဏီေတြ၊ စက္႐ုံ-အလုပ္႐ုံေတြ၊ ေက်ာင္းေတြ၊ မီဒီယာေတြ၊ အသင္းအဖဲြ႔ဌာနကိစၥေတြမွာလည္း အမ်ားအက်ဳိးနဲ႔ မကိုက္ညီ ရင္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြက ကန္႔ကြက္ဆန္႔က်င္ ဆႏၵျပ ေတာင္းဆိုတတ္ၾကပါတယ္။ အလုပ္သမားသပိတ္၊ ေက်ာင္းသားသပိတ္ေတြဟာ ထင္ရွားတဲ့ နမူနာေတြျဖစ္ပါတယ္။ အထက္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ တပ္တြင္းပုန္ကန္မႈဆိုတာ အသင္းအဖဲြ႔ဌာနအေပၚ ဆန္႔က်င္ကန္႔ ကြက္ေတာင္းဆိုတဲ့ နမူနာတခုပါ။

ကန္႔ကြက္ဆန္႔က်င္ ဆႏၵျပေတာင္းဆိုဖို႔အတြက္ဘဲ လႈပ္ရွားၾကတာမဟုတ္ပါဘူး။ လူထုကို ပညာေပးတာ၊ သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္လို ကိစၥေတြ၊ မိဘမဲ့ကေလးေတြ ေထာက္ပ့ံေရး၊ AIDS/HIV ေဝဒနာရွင္ေစာင့္ေရွာက္ကုသေရး၊ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ သက္သာေလ်ာ့နည္းေစေရး အစရွိတဲ့ အျခားလူမႈေရးအကူအညီခ်ဳိ႕တဲ့ေနတဲ့ကိစၥေတြမွာလည္း တက္ႂကြလႈပ္ရွားမႈေတြ ရွိပါတယ္။ မူးယစ္ေဆးဝါး တိုက္ဖ်က္ေရး၊ လူကုန္ကူးတာ၊ အဓမၼလုပ္အားခိုင္းေစတာ၊ ကေလးစစ္သားနဲ႔ ေျမျမွဳပ္မိုင္း အစရွိတဲ့ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒ တားျမစ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ တဲ့ကိစၥေတြမွာလည္း အစိုးရကို တိုက္တြန္းလႈပ္ရွားတတ္ၾကပါတယ္။

နမူနာျပရမယ္ဆိုရင္ ၂၀၀၇ ေမလ (၂) ရက္တုန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဝင္ေရာက္တိုက္ခတ္ သြားတဲ့ နာဂစ္ေလမုန္တိုင္းေၾကာင့္ လူဦးေရ တသိန္းေလးေသာင္းနီးပါး ေသဆုံး-ေပ်ာက္ဆုံးၿပီး ႏွစ္သန္းခဲြေလာက္ စားဝတ္ေနေရးဒုကၡေရာက္ေနခဲ့ရာမွာ ျပည္တြင္းျပည္ပ မွာ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြ အမ်ားအျပားေပၚထြက္လာခဲ့ၿပီး ေငြအား၊ လူအားနဲ႔ အားတက္ သေရာ ကူညီေပးခဲ့ၾကပါတယ္။

ျမန္မာ့ရာဇဝင္မွာ အခုလို ကပ္ေဘးမ်ဳိးဟာ ျဖစ္ေတာင့္ျဖစ္ခဲပါ။ အစိုးရအေနနဲ႔ အခ်ိန္မီ ျပည့္ျပည့္ဝဝ အကူအညီမေပးႏိုင္ခင္မွာ လူထုက တက္တက္ႂကြႂကြနဲ႔ ကူညီေပးခဲ့ၾကပါ တယ္။ ဒီလို လူမႈေရးကိစၥမွာ အစိုးရဘက္က အဆိုးဆုံး နာမည္ပ်က္သြားတာကေတာ့ ထင္ ရွားေက်ာ္ၾကားတဲ့ ေဖ်ာ္ေျဖေရးသမား ဇာဂနာ (ကိုသူရ) တို႔လို ေလေဘးကယ္ဆယ္ေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြကို ျမန္မာစစ္အစိုးရက ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္ေတြနဲ႔ အျပစ္ေပး အေရးယူခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ကယ္ဆယ္ေရးမွာပါဝင္ခဲ့ၾကတဲ့ အျခားျမန္မာ လႈပ္ရွားတက္ႂကြ သူေတြလည္း အဖမ္းခံရပါတယ္။ ဒါကိုၾကည့္ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့လူထုကို အစိုးရက ကူညီဖို႔ ေႏွာင့္ေႏွးတဲ့အျပင္ တကယ္တမ္းကူညီတဲ့ အျခားသူေတြအေပၚ စစ္ အစိုးရက ရန္ၿငိဳးထားေနတာ သိသာထင္ရွားပါတယ္။

လူထုပညာေပးေရးမွာ လူထုအတြက္ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေစမယ့္ အေၾကာင္းအရာေတြကို တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြက ပညာေပးၾကပါတယ္။ လူ႔အသိုင္းအဝိုင္းတခုလုံးရဲ႕အသက္လို႔ တင္စားရမယ့္ ႏိုင္ငံဖဲြ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒကိုလည္း လူထုက ေက်ေက်ညက္ ညက္ နားလည္သေဘာေပါက္ေအာင္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြက ႏႈိးေဆာင္ပညာေပး တတ္ပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒကို လူထုက နားလည္သေဘာေပါက္မွ ေထာက္ခံအတည္ျပဳ ၿပီး လိုက္နာက်င့္သုံးႏိုင္သလို လူ႔အခြင့္အေရးေတြကိုလည္း အျပည့္အဝခံစားရမွာျဖစ္ပါ တယ္။ အစိုးရနဲ႔ အျခားတာဝန္ရွိသူေတြကိုလည္း အာဏာအလဲြသုံးစားမႈေတြမရွိေအာင္၊ တာဝန္ေတြ မပ်က္ကြက္ရေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

မတရားတဲ့ ကိစၥေတြကို တားျမစ္ႏိုင္ဖို႔၊ ပေပ်ာက္သြားႏိုင္ဖို႔ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ (Rule of Law) ဆိုတာ မရွိမျဖစ္၊ မသိမျဖစ္အေရးႀကီးလွပါတယ္။ တဆက္တည္းမွာဘဲ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈမွာ အဓိက ထိန္းေက်ာင္းေပးရတဲ့ တရားစီရင္ေရး မ႑ိဳင္အျပင္ ရဲ အစရွိတဲ့ လူထု ၾကားထဲက လက္နက္ကိုင္တပ္ဖဲြ႔ေတြ ျခစားပ်က္စီးၿပီး တာဝန္ေတြလစ္ဟင္းေနတာကို ျပဳျပင္တားဆီးႏိုင္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါဟာ အမွန္တကယ္မွာေတာ့ အစိုးရက ႏိုင္ငံအဆင့္ အေနနဲ႔ တာဝန္ယူလုပ္ေပးရတဲ့ကိစၥပါ။ အစိုးရဘက္ကပ်က္ကြက္ရင္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ ေတြကိုယ္တိုင္ ပါဝင္လာမွာ မဆန္းလွပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူတို႔ဟာ မတရား တာကို လက္မခံႏိုင္၊ လ်စ္လ်ဴ႐ႈမေနႏိုင္လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီမိုကေရစီကို က်င့္သုံးမယ္ဆိုရင္ လူထုထဲမွာ ဒီမိုကေရစီကို နားလည္သေဘာေပါက္ထား သူေတြ၊ ဒီမိုကေရစီအေရးတက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြ အမ်ားဆုံး ရွိေနရပါတယ္။ ဒါမွသာ ဒီမို ကေရစီက်င့္ဝတ္ေတြကို လိုက္နာက်င့္သုံးႏိုင္မွာျဖစ္ၿပီး မေပ်ာက္မပ်က္ တန္ဖိုးမေလ်ာ့ ေအာင္လည္း ထိန္းသိမ္းေပးႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုအေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ကို တက္ႂကြ လႈပ္ရွားသူေတြက ေျမာ္ျမင္ေတြးဆႏိုင္ၾကပါတယ္။ နည္းလမ္းေပါင္းစုံနဲ႔ လူထုပညာေပးေရး ေတြလုပ္ကိုင္ၾကပါတယ္။

တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူနဲ႔ ဝိသမ စီးပြားေရး

ဒီမိုကေရစီနဲ႔ဆိုရင္ မိတ္ဘက္လိုျဖစ္ေနတတ္တာကေတာ့ ပုဂၢလိကပိုင္ စီးပြားေရးေကာ္ပို ေရးရွင္းနဲ႔ ကုမၸဏီေတြျဖစ္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္မွာေတာ့ စီးပြားေရးသမားဆိုတာ သူတို႔ စီးပြားေရး အျမဲတိုးတက္ေကာင္းမြန္ေနဖို႔ဘဲ ၾကည့္တတ္ၾကပါတယ္။ ခ်မ္းသားၿပီးရင္း ခ်မ္းသာခ်င္တဲ့ ကိုယ္က်ဳိးစီးပြားတခုတည္းကိုဘဲ ၾကည့္တတ္ၾကပါတယ္။

ဒီလိုသေဘာရွိတဲ့ စီးပြားေရးသမားေတြဟာ ဒီမိုကေရစီကို ခုတုံးလုပ္ၿပီး စီးပြားရွာတတ္ၾက ပါတယ္။ တခါတေလမွာ သူတို႔ရလာမယ့္ ေရရွည္အက်ဳိးစီးပြားကိုေတာင္ မၾကည့္တတ္ၾက ပါဘူး။ တနပ္စားလုပ္တတ္ပါတယ္။ လူထုဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးေတြကိုလည္း သိပ္မၾကည့္ တတ္ၾကပါဘူး။ လူေတြဝင္ေငြေကာင္းမွ မ်ားမ်ားဝယ္ယူစားသုံးႏိုင္မယ္ဆိုတဲ့သေဘာကို ေတာင္ မျမင္တတ္ေလာက္ေအာင္ ေလာဘစိတ္ မႊန္ထူေနတတ္ၾကပါတယ္။ လူ႔အသိုင္း အဝိုင္းနဲ႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ေတြ ပ်က္စီးထိခိုက္တာကို သူတို႔က သိပ္ဂ႐ုမစိုက္လွပါဘူး။ ဒါေတြကို ျပဳျပင္ၾကပ္မတ္ရမွာက အစိုးရ တာဝန္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစိုးရဘက္က ပ်က္ကြက္ေနရင္တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြက အစိုးရနဲ႔တကြ တာဝန္ရွိသူေတြသိရွိေအာင္၊ လူအမ်ားကိုသိရွိေအာင္ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပၿပီး ျပဳျပင္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုတတ္ပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔တက္လာတဲ့ အစိုးရေရာအစိုးရေရာ ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔ မဟုတ္ပဲ တရားမဝင္ တက္လာတဲ့ အစိုးရေတြထဲမွာပါ အေတာ္မ်ားမ်ားဟ]ာ အာဏာရလာတဲ့အခါမွာ အက်င့္စာ ရိတၱေတြ ေဖာက္ျပန္တတ္ၾကပါတယ္။ အာဏာအလဲြသုံးစာတာ (Abuse of power)၊ လာဘ္စားေဖာက္ျပန္တာ (Corruption) ေတြကင္းတဲ့ အစိုးရ (Clean Government) ဆိုတာ ကမၻာေပၚမွာ အေတာ္ရွားပါးလွပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ သူတို႔အာဏာရေနတုန္း ဓနဥစၥာ ႂကြယ္ဝခ်မ္းသာႏိုင္ဖို႔ ၾကိဳးပမ္းတတ္ၾကပါတယ္။ ဝိသမစီးပြားေရးေတြကို တရားဝင္ လုပ္ႏိုင္ေအာင္ ဥပေဒေတြကို သူတို႔လိုရာဆဲြၿပီး ျပဌာန္းၾကပါတယ္။ ဒီအခါမွာ အစိုးရကို အျမဲေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြဟာ အစိုးရကို ကန္႔ကြက္ၾကပါေတာ့တယ္။

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။)

လြင္ေအာင္စိုး
REF: လူထုအသံ