အင္းေလး ေရထုညစ္ညမ္းမႈေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ား အေရျပားေရာဂါ ျဖစ္ပြား

ၾကယ္ျပာ| May 28, 2013

ေရထု ညစ္ညမ္းမႈ ျဖစ္ေပၚေနေသာ အင္းေလးကန္မွ ေရမ်ား သုံးစြဲျခင္းေၾကာင့္ ကန္အတြင္းရွိ ေက်းရြာ တခ်ိဳ႕တြင္ အေရျပားေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားစ ျပဳေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ကန္ထဲတြင္ ေရေပၚရြာ ၁၇၀ ခန္႔ႏွင့္ ကန္တ၀ုိက္တြင္ ရြာ ၄၄၄ ရြာရွိရာ ေရေပၚရြာမ်ားတြင္ အဓိက ျဖစ္ပြားလွ်က္ ရွိသည္။

“ခရုသင္းလို၊ သမင္ျဖဴလို အေရျပားေရာဂါေတြ ေတြ႔လာတယ္၊ ေနာက္ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလွ်ာ ေတြပါ ျဖစ္လာလို႔ ေသာက္ဖို႔မေျပာနဲ႔ ခ်ိဳးေရ၊ သုံးေရ အေနနဲ႔ေတာင္ မသံုးေတာ့ဖို႔ ရြာေတြမွာ လိုက္လံႏႈိးေဆာ္ ထားပါတယ္” ဟု အင္းသား စာေပယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ေဒသဖြ႔ံၿဖိဳးေရးအဖြဲ႔ အလုပ္အမႈေဆာင္ ဦးသာဒိုးက ဧရာ၀တီသုိ႔ ေျပာသည္။

ေဒသခံမ်ား၏ က်န္းမာေရး အတြက္ က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာနမွ စီမံခ်က္ႏွင့္ ေဆးကုေပးျခင္း၊ အင္းသား စာေပးယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ေဒသဖြ႔ံၿဖိဳးေရး အဖြဲ႔က ဦးေဆာင္၍ ယင္းအဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္ေသာ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕မွ အထူးကုဆရာ၀န္ႀကီးႏွင့္ ဆရာ၀န္မ်ားတို႔က တာ၀န္ ယူေပးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။

၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ကုလသမဂၢ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရး အစီအစဥ္ (UNDP) မွ အဖြဲ႔ ၃ ဖြဲ႔ႏွင့္ စင္ကာပူႏိုင္ငံ Nanyan တကၠသိုလ္ တို႔မွ လာေရာက္ၿပီး အင္းေလးကန္မွ ေရမ်ားကို ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္ခဲ့ရာ ေရအရည္အေသြး နိမ့္က်ေနသည္ကို ေတြ႕ရသည့္အတြက္ ေသာက္သုံးရန္ လုံး၀ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ေၾကာင္း၊ ကန္ပတ္၀န္းက်င္ရွိ ေတာင္မ်ားမွ ထြက္ေသာ စိမ့္စမ္းေရမ်ားကိုသာ ေသာက္သုံးရန္ အသိေပး ေျပာသြားခဲ့ေၾကာင္း အင္းတိုင္းရင္းသား ေရးရာ ၀န္ႀကီး ဦး၀င္းျမင့္က ဆုိသည္။

“နယ္စပ္ေဒသ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးအဖြဲ႔က ေရသြယ္ဖို႔အတြက္ကို ဒီႏွစ္မွာ က်ပ္သိန္း ၂၀၀ ခ်ေပးထားတယ္” ဟု ၎က ေျပာသည္။

နယ္စပ္ေဒသ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အဖြဲ႔က လြန္ခဲ့ေသာ ၅ ႏွစ္ခန္႔မွ စတင္ၿပီး အင္းေလးကန္ ေရသန္႔ရွင္းေရး အတြက္ က်ပ္သိန္း ၃၀ မွ ၄၀ အထိ ႏွစ္စဥ္ ေပးခဲ့ၿပီး ယခုႏွစ္တြင္ အျမင့္ဆုံး ေငြေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ကန္တ၀ိုက္ရွိ ေတာင္မ်ားမွ စိမ့္စမ္းေရမ်ားကို ေက်းရြာမ်ားသို႔ ပိုက္မ်ားျဖင့္ သြယ္ယူေပးျခင္း လုပ္ငန္းအား အင္းသား စာေပယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ေဒသဖြ႔ံၿဖိဳးေရး အဖြဲ႔ႏွင့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွ TBA အဖြဲ႔တို႔က လိုက္လံ ေဆာင္ရြက္ေပးလွ်က္ ရွိသည္။

လက္ရွိတြင္ ကန္ပတ္လည္ရွိ ေတာင္မ်ားမွ ေရဦးေရထြက္ ေနရာႏွင့္ ေတာင္ေျခေရထြက္ ေနရာ ႏွစ္ခုမွ စိမ့္စမ္းေရမ်ားအား ပိုက္လိုင္းမ်ားျဖင့္ သြယ္ယူၿပီး ေက်းရြာေပါင္း ၂၇ ရြာသို႔ ေရေပးေ၀ေန ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေရဂါလံ ၁ သိန္းဆံ့ေသာ ေရေလွာင္ကန္ တခုကို ေတာင္ေျခေရထြက္တြင္ တည္ေဆာက္ထားၾကာင္းႏွင့္ ဂ်ပန္ TBA အဖြဲ႔ကလည္း ေရၿပဳံ ေနရာမွေန၍ ေက်းရြာမ်ားသို႔ ေရေပးရန္ ပိုက္လုိင္းမ်ား သြယ္တန္းျခင္းကို စတင္ေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

“၉၈၊ ၉၉ ခုႏွစ္ ေလာက္က ကန္ထဲမွာ ငါးေတြ အႀကီးအက်ယ္ေသတယ္၊ ငါးပုပ္ေတြရွိေနတဲ့ ေရကို ေသာက္ၿပီးေတာ့ လူေတြ အေရျပားေရာဂါ ျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါကို ေရေၾကာင့္လို႔ မထင္ဘဲ ဗိုင္းရပ္ ပိုးေတြေၾကာင့္လို႔ ထင္ၿပီး ဆက္ေသာက္လို႔ လူေတြ ေဆးရုံကို ေရာက္ကုန္တဲ့ ျဖစ္ရပ္မ်ိဳး ရွိခဲ့တယ္” ဟု ဦးသာဒိုးက ဆုိသည္။

ဆက္လက္ၿပီး ၎က အင္းေလးကန္တြင္ လြန္ခဲ့ေသာ ၄ ႏွစ္ခန္႔က စတင္၍ ေရထုညစ္ညမ္းမႈ ျပႆနာ ဆုိးရြာလာျခင္းေၾကာင့္ NGO မ်ားႏွင့္ ေဒသဆိုင္ရာ အဖြဲ႔မ်ားက ၀ိုင္း၀န္းေျဖရွင္း ေနၾကရေၾကာင္း၊ လုံေလာက္ေသာ ရန္ပုံေငြမ်ား မရွိေသးေၾကာင္း၊ ေငြေၾကး တတ္ႏိုင္သူမ်ားက ေရဆိုးသန္႔စင္ စက္မ်ား တပ္ဆင္ၿပီး ေရသန္႔သုံးစြဲႏိုင္ေသာ္လည္း ေဒသခံ ၈၀ ရာခုိင္ႏႈန္းမွာ ေသာက္သုံးေရ ရွားပါးမႈ ျပႆနာကို ရင္ဆုိင္ေနရဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းျပသည္။

အစိုးရ အဖြဲ႔အေနျဖင့္လည္း ဓာတုေဗဒ ပစၥည္းမ်ား ေပ်ာ္၀င္ေနေသာ ေရမ်ားကို မေသာက္သုံးရန္ ေက်းရြာမ်ားအား လိုက္လံ၍ ပညာေပးျခင္း၊ ကန္အတြင္းရွိ ႏုန္းေျမမ်ားကို ဆည္ေျမာင္း၀န္ႀကီးဌာနမွ စက္ယႏၱယားမ်ားျဖင့္ တူးေဖာ္ျခင္းႏွင့္ ကၽြန္းေမွ်ာ စိုက္ခင္းမ်ားတြင္ ပိုးသတ္ေဆး သုံးစြဲႏႈန္း ေလွ်ာ့ခ်ၾကရန္ လိုက္လံႏႈိးေဆာ္ေနၾကေၾကာင္း သိရသည္။

ကၽြန္းေမွ်ာ စိုက္ခင္းမ်ားတြင္ ဓာတုေဗဒပိုးသတ္ေဆးမ်ား ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး ေအာ္ဂဲနစ္ နည္းျဖင့္ စိုက္ပ်ိဳးသူမ်ား အေနျဖင့္ သီးႏွံအထြက္ႏႈန္းမွာ ယခင္ထက္ေလ်ာ့က်ျခင္း အျပင္၊ အစိုးရအေနျဖင့္ ခိုင္မာေသာ ေအာဂဲနစ္ သီးႏွံေစ်းကြက္ ဖန္တီးေပးႏိုင္ျခင္း မရွိေသာေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္မႈ နည္းခဲ့ေၾကာင္း ေဒသခံ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ဆိုသည္။

ၿပီးခဲ့ေသာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွ စတင္၍ အင္းေလးကန္သို႔ လာေရာက္ေသာ ႏိုင္ငံျခား ခရီးသြားမ်ားထံမွ ေကာက္ခံရရွိေငြမ်ား အနက္ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို အင္းေလးကန္ေဒသ ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အတြက္ ေညာင္ေရႊၿမိဳ႕ နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအပိုင္းက ရရွိခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ က်န္ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ရွမ္းျပည္နယ္ အစိုးရအဖြဲ႔က ယူထားေၾကာင္း သိရသည္။

၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ အင္းေလးကန္သို႔ ႏိုင္ငံျခား ခရီးသြား ၀င္ေရာက္မႈမွာ ၁ သိန္း ၅ ေသာင္းခန္႔ အထိ ျမင့္လာခဲ့ေၾကာင္း၊ ၀င္ေၾကးမ်ားကို လက္ရွိ ၅ ေဒၚလာ ေကာက္ခံေနေသာ္လည္း ယခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလမွ စတင္၍ ၁၀ ေဒၚလာ တိုးျမႇင့္ ေကာက္ခံသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒသအာဏာပိုင္ မ်ားက ဆုိသည္။

Ref: ဧရာ၀တီ