အေမရိကားႏွင္႔ အလုပ္ခြင္ စစ္ပြဲ - ဇာမဏီ႐ိုင္း (လူထုအသံ)

အေမရိကားမွာ ျပည္သူေတြ အလုပ္လက္မဲ႔ ျဖစ္ေန ၾကတာဟာ မၾကာမီ အနားယူေတာ႔မဲ႔ ရီပါပလစ္ကင္ ဘုရွ္ အစိုးရရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ညံ႕ဖ်င္းတာရယ္၊ သူ႔ရဲ႕ စီးပြားေရး မဟာဗ်ဴဟာအမွားကို ျပဳျပင္ျခင္းမရွိပဲ တရားေသ လက္ကိုင္ထား ေခါင္းမာတာရယ္၊ စစ္စရိတ္ေထာင္းလို႔ ျဖစ္ရတာလို႔ အေမရိကန္ ျပည္သူေတြက ေပၚယံရွပ္ ၿပီး ရႈျမင္ၾကပါတယ္။

ဒီ စီပြားေရး လဲၿပိဳမႈဂယက္ ေနာက္ဆက္တြဲကို အေမရိကားေရာက္ ျမန္မာေတြလည္း အဲဲဒီအရွိန္ကို ခံစား စံစားၾကရတာပါပဲ၊ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ အေနာက္ဖက္အျခမ္းမွာေတာ႔ ဝါရွင္တန္ျပည္နယ္ ဆီအက္တယ္လ္ၿမိဳ႔ မွာ အေျခစိုက္တဲ႔ ဘိုးရင္း ေလယာဥ္ကုမၼဏီက အလုပ္သမားေတြ အရင္အလုပ္စ ျပဳတ္ၾကပါတယ္၊ မိုက္ခရို ခ်စ္ ပေရာ႔က္ဆက္ဆာေတြထုတ္တဲ႔ အင္တယ္လ္ကုမၼဏီက သူေတြလဲ အနားေပး ခံရလိုခံရ၊ ကမာၻေက်ာ္ ႏိုက္ကီဖိနပ္ ကုမၼဏီက တခ်ဳိ႕လဲ အလုပ္ျဖဳတ္ခံထိၾကပါတယ္၊ တခ်ဳိ႕ မလဲၿပိဳပဲ ယိုင္နဲ႔နဲ႔ျဖစ္သြားတဲ႔ အေမရိ ကန္ ကုမၼဏီတခ်ဳိ႕ေတြေတာ႔ မကၠဆီကို၊ တရုတ္နဲ႔ ဗီယက္နမ္ကို ေရႊ႔သြားၾကပါတယ္၊ လြန္ခဲ႔တဲ႔ ၂ ပါတ္ ေက်ာ္က သမတဘုရွ္ဟာ ေအဘီစီ ရုပ္ျမင္သံၾကားမွာ သူ႔ စီးပြားေရးဗ်ဴဟာ မွန္တယ္လို႔ကို သူ႔ရဲ႔ ေနာက္ဆံုး အခ်ိန္အထိ ခုခံေျပာဆိုေနပါေသးတယ္။

အေမရိကန္ႏုိင္ငံမွာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ တႏွစ္လံုးအတြက္ အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ရသူ စုစုေပါင္း ၂.၆ သန္းနီးပါး ရွိ ေနၿပီး ၿပီးခဲ႔တဲ႔ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ တလထဲမွာပဲ အလုပ္လက္မဲ့ ၅၂၄,၀၀၀ ရွိေန ပါၿပီလို႔ အေမရိကန္အစုိးရရဲ႕ အလုပ္သမားေရးရာဆုိင္ရာဌာနက ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့တယ္၊ ယခင္ႏွစ္က အလုပ္ေလွ်ာ့ခ်သည့္ ႏႈန္း ထားမွာ ၁၉၄၅ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အဆိုးရြားဆံုးျဖစ္ကာ အေမရိကန္ အလုပ္သမား အစည္းအရံုးမွ ထုတ္ေဖၚ ေျပာၾကားရာ၌ အမ်ိဳးသား အလုပ္လက္မဲ့ႏႈန္းမွာ ဒီဇင္ဘာလက ၇.၂ ရာႏႈန္းသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ျပီး ၁၆ ႏွစ္အတြင္း အျမင့္ဆံုးျဖစ္ကာ ႏုိ၀င္ဘာလက ၆.၈ ရာႏႈန္းထက္ စာပါက အညႊန္းကိန္း အေတာ္ကို ေထာင္တက္သြားျခင္း ျဖစ္သည္လို႔ ေဖၚျပသြားပါတယ္။

အခု စာေရးသူက အေမရိကန္ႏိုင္ငံအတြင္း ေနထိုင္ၾကတဲ႔သူမ်ား၊ ေရာက္လာလတၱ႔ံေသာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသား မ်ားအတြက္ အေျခခံၿပီး ေရးသားမွာျဖစ္သလို အေျခခံ အလုပ္သမားေတြအေၾကာင္းကို ေဇာင္းေပးမွာ ျဖစ္ပါ တယ္၊ အေမရိကန္ အစိုးရက လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားတယ္လို႔ ကမာၻအလယ္မွာ ေျပာၿပီး ျမန္မာ႔ စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ေတြကို နယ္စပ္ေဒသကေန အလံုးအရင္းနဲ႔ ေခၚယူတာဟာ တခ်ဳိ႕ေနရာမွာ ရည္ရြယ္ခ်က္ ေတြ ရွိေနပါတယ္၊ သတင္းတပုဒ္အရ သံုးသပ္ရယင္ ၿပီးခဲ႔တဲ႔ ႏွစ္လည္ပိုင္းေလာက္က အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ တခြင္ တရားမဝင္ ေနထိုင္သူေတြကို လိုက္လံဖမ္းဆီး ေနရပ္ျပန္ပို႔တဲ႔ စစ္ဆင္ေရး လုပ္ပါတယ္၊ တကၠဆတ္ ျပည္နယ္က နာမည္ေက်ာ္ အမဲသားသတ္ စက္ရံုႀကီးတခုမွာ တရားမဝင္တဲ႔နည္းနဲ႔ အလုပ္လာလုပ္ၾကတဲ႔ အိမ္နီးခ်င္း မကၠဆီကို၊ ဂြာတီမာလာ စတဲ႔ လက္တင္ အေမရိကား နိုင္ငံသား အေတာ္မ်ားမ်ား ဖမ္းဆီးျခင္း ခံ ရလို႔ အဲဒီ တကၠဆတ္ ဟူစတန္က သားသတ္ စက္ရံု ပိတ္လိုက္ရပါတယ္၊ ဒီလိုနဲ႔ ၂လအၾကာ ခ်ိန္သားကိုက္ ေျပာရမလားပဲ၊ တကၠဆတ္ ဟူစတန္ကို ျမန္မာျပည္နယ္ နယ္စပ္ေဒသက ကရင္အမ်ဳိးသားေတြ တေလွႀကီး ေရာက္လာလို႔ စက္ရံု ျပန္ဖြင္႔ႏိုင္ခဲ႔ရၿပီလို႔ နယူးေယာက္ ထိုင္းသတင္းစာမွာ ေဖၚျပထားတာကို ျပန္ေျပာင္း သံုး သပ္ရယင္ျဖင္႔ ေခတ္သစ္ေက်းကၽြန္ေတြ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ကမာၻ႔အလယ္မွာ ယဥ္ေက်းစြာနဲ႔ လူသားခ်င္း စာနာတယ္လို႔ နာမည္ေကာင္းယူ တံဆိပ္တပ္လိုက္ျခင္းခံရတယ္လို႔ ထင္သာျမင္သာရွိရပါတယ္။

အမွန္ေတာ႔ ဒီလိုရႈျမင္ခ်က္ဟာ ေအာက္ေဖၚျပပါ အခ်က္အလက္ေတြက အေထာက္ကူျပဳပါ႔မယ္၊ အေမရိ ကန္ ႏိုင္ငံသားလို႔ေခၚတဲ႔ ေဒသခံမ်ားမွာ ပညာတတ္လူတန္းစား ပြားမ်ားလာတာနဲ႔အမွ် စက္မႈႏိုင္ငံျဖစ္တဲ႔ အေမရိကန္ စီးပြာေရးရဲ႕ ေဒါက္တိုင္ေတြျဖစ္တဲ႔ Manufacturing အပိုင္းက အေျခခံ အလုပ္သမား လိုအပ္ ခ်က္ေတြ မ်ားျပားလာပါတယ္၊ ဒီလိုအပ္ခ်က္ေတြအတြက္ ကမာၻေပၚက စစ္ျဖစ္တဲ႔ေဒသ၊ သဘာဝ ေဘးကပ္ ဆိုးေတြ က်ေရာက္ရာေဒသက ဒုကၡသည္ေတြကို ႏွစ္စဥ္လူဦးေရ ေျခာက္ေသာင္းခြဲနီးပါးေလာက္ ေခၚယူ တင္သြင္းလာၿပီး အလုပ္သမားလိုအပ္ခ်က္ကို ျဖည္႔ဆည္းပါေတာ႔တယ္၊ ဒီထက္ အနဲငယ္ျမွင္႔တဲ႔ အတန္း အစား လိုအပ္ခ်က္ေတြကို DV လို႔ လူသိမ်ားတဲ႔ ဂရင္းကဒ္ ထီ ဆိုတဲ႔ အစီစဥ္နဲ႔ ဘြဲ႔ရမွတို႔ အဂၤလိပ္လို နားလည္ေရးဖတ္ႏိုင္မွတို႔ ပညတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံထဲ ဆြဲေခၚသြင္းခဲ႔တာပါပဲ၊ အေတာ္အတန္ ေဖါက္ထြက္ႏိုင္တဲ႔သူမ်ားမွ အေမရိကားမွာ လူလူသူသူ ရပ္တည္ေရးအတြက္ အလုပ္လုပ္ရင္း ေက်ာင္းတက္၊ ဘြဲ႔ရမွ ေကာ္လံျဖဴ ေလာကထဲ ဝင္တိုးႏိုင္ၾကမွာပါ။

ဒီလို အေမရိကန္ စီးပြားေရးက်ဆင္းမႈရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲမွာ အေျခခံ အလုပ္သမားေတြသာ အရင္ ထိခိုက္ ၾကရတာပါ၊ ကမာၻအရပ္ရပ္က တေသာေသာဝင္လာၾကတဲ႔ လူမ်ဳိးစံု အေမရိကားမွာ ကုမၼဏီေတြ အလုပ္ အကိုင္ေတြက အနားေပး ခံလိုက္ရတဲ႔ အလုပ္သမားမ်ား အခ်ဳိ႕ရဲ႕ အလုပ္အကိုင္ ရွာေဖြမႈ အဓိက ျပႆနာ ကေတာ႔ ဘာသာစကား ျပႆနာပါ၊ အဂၤလိပ္စာ၊ စကား၊ မေရးမဖတ္ မေျပာႏိုင္ဖူး၊ အတိုင္းအထြာေတြ၊ ဘလူးပရင္႔ မဖတ္တတ္ဖူး၊ ကြန္ျပဴတာ အေျခခံသံုးနည္းကို ကီးဘုတ္ေလာက္မွ မယဥ္ပါးတဲ႔သူေတြဟာ စက္မႈဖြ႔ံၿဖိဳးတဲ႔ႏိုင္ငံႀကီးမွာ “ကိုယ္ဟာ လူၾကမ္းေလးပါ” သီခ်င္း ဆိုျပစရာမလိုတဲ႔ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္း လူၾကမ္း အလုပ္ေတြ ပဲ လုပ္ရမွာမို႔ အလုပ္ရွားပါးခ်ိန္မွာ အင္တာဗ်ဴးေလာက္မွ ကိုယ္တိုင္ မဗ်ဴးႏိုင္ဖူး၊ အြန္လိုင္းကေန အပလီေကးရွင္း မတင္ႏိုင္ဖူးဆိုယင္ေတာ႔ သူမ်ားနဲ႔ သူတင္ကိုယ္တင္ အလုပ္မရွာႏိုင္ေတာ႔ပါဖူး၊ ဒီေတာ႔ အခု ႏွစ္ပိုင္းအတြင္းမွာ ေရာက္လာတဲ႔ လူသစ္မ်ားအဖို႔ကေတာ႔ အေတာ္အတန္ ကသီလင္တ ဒုကၡေရာက္ၾကရၿပီး ( ဒုကၡေရာက္တယ္ ဆိုတာကလည္း စားဖို႔ေနဖို႔ ေထာက္ပံ႔ေၾကး ေလာက္ငွယံု အတိသာရၿပီး အပိုေငြ လံုးဝ.. လံုးဝကို မရွိတာကို ေျပာတာပါ ) ေနသားၾက သူေတြေတာင္မွ အထက္ပါ အခ်က္အလက္ေတြမွာ ထိေန ၿငိ ေနရင္၊ အလုပ္ေကာင္းေတြကို အလုပ္အကိုင္ ရွာေဖြေရးကုမၼဏီေတြကသာ လက္ဝါးႀကီး အုပ္ထားတတ္တဲ႔ ဒီလိုႏိုင္ငံမ်ဳိးမွာ ေျပာမဆံုးေပါင္ ေတာသံုးေတာင္ပါပဲ။

ဥပမာ အေမရိကားမွာ နာမည္ႀကီးကုမၼဏီေတြျဖစ္တဲ႔ ဘိုးရင္း၊ မိုက္ခရိုေဆာ႔(ဖ္)၊ အင္တယ္လ္၊ ႏိုက္ကီ၊ မဲလ္ရစ္၊ တက္ထေရာနစ္၊ ဆစ္ကို၊ စတဲ႔နည္းပညာ ကုမၼဏီေတြကို ပါတ္သက္ရာ ပါတ္သက္ေၾကာင္းနဲ႔ အလုပ္ရဖို႔ ဝင္ယင္ဝင္၊ မဝင္ယင္ အလုပ္အကိုင္ရွာေဖြေရး ကုမၼဏီေတြျဖစ္တဲ႔ အိတ္စပရက္၊ စတတ္ဖိုင္ဒါ၊ ေဂ်ာ႔ဘ္ဒင္ဂိုတို႔လို စသျဖင္႔တို႔က ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတတ္ၾကပါတယ္၊ အပလီေကးရွင္း၊ စီဗြီ၊ ရဇူးမင္းကို သူတို႔ဆီ မွာ တင္ရပါမယ္၊ အြန္လိုင္းကတင္လဲ ရပါတယ္၊ အင္တာဗ်ဴးၿပီးလို႔ အလုပ္ရလို႔ကေတာ႔ လုပ္ခရဲ႕ နာရီတိုင္း မွာ တမတ္၊ ငါးမူး ျဖတ္ေနေတာ႔တာပါပဲ၊ အေမရိကားထံုးစံအတိုင္း အစမ္းခန္႔ ၃လ ကေန ၆လ အၾကာမွာ ျဖတ္စားေလ႔ရွိၿပီး အၿမဲတမ္းခန္႔မွ ေငြျဖတ္တာ ရပ္ပါတယ္၊ ဒီလိုနံမည္ေက်ာ္ ကုမၼဏီေတြကလဲ ပညာရွင္ဆို ပညာရွင္မို႔လို႔၊ အလုပ္သမားဆို အလုပ္သမားမို႔လို႔ အခြင္႔အလမ္းေတြ ခံစားခြင္႔ေတြက သူမတူေအာင္ ေကာင္းတတ္ပါတယ္။ ဒီေတာ႔ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းက ျဖတ္စား လပ္စားၾကတာ အရင္းရွင္ စီးပြားေရး စနစ္ရဲ႕သရုပ္သကန္ပါ။

အေမရိကန္ အစိုးရသတ္မွတ္ႏႈန္းထားကေတာ႔ လူတိုင္း ပံုမွန္ ၁ ရက္ ၈ နာရီနဲ႔ ၅ ရက္ နာရီ ၄၀ လုပ္ရမွာပါ၊ တရက္ ၁၂ နာရီလုပ္ရတဲ႔ အလုပ္ဆို ယခုအပါတ္ ၄ ရက္လုပ္ရၿပီး၊ ေနာက္တပါတ္မွာ ၃ ရက္ပါ၊ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံရဲ႕ Floor Level လို႔ေခၚတဲ႔ အေျခခံအလုပ္သမားမ်ားဟာ ၁ နာရီ လုပ္ခကေတာ႔ ျပည္နယ္အလိုက္ ကြာျခားၿပီး ၈ ေဒၚလာကေန ၁၂ ေဒၚလာအထိ ပ်မ္းမွ်ႏႈန္းထား ယခုႏွစ္မွာ တရားဝင္ရွိေနပါတယ္၊ ၿပီးခဲ႔တဲ႔ တပါတ္က ေရဒီယိုအင္တာဗ်ဴးတခုမွာ အခ်ိန္မလံုေလာက္မႈေၾကာင္႔ ထင္ပါတယ္၊ ထင္ေယာင္ထင္မွား ေျဖ ထားတာတခု ေထာက္ျပခ်င္ပါတယ္၊ အလုပ္ျပဳတ္သြားသူက အလုပ္လုပ္တုန္းက ၁ ပါတ္ကို ေဒၚလာ ၂၅၀ ရ ပါတယ္၊ အလုပ္အနားေပးခံရေတာ႔ ေဒၚလာ၂၄၀ ေက်ာ္ေလာက္ အစိုးရနဲ႔ ကုမၼဏီက ေထာက္ပံ႔ထားတယ္လို႔ ေျဖေတာ႔၊ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ျပင္ပကသူေတြက အလုပ္မလုပ္ပဲေနတာ ပိုကိုက္တယ္လို႔ ျမင္မိမွာမို႔ပါ။

အမွန္က အင္တါဗ်ဴး ေျဖၾကားသူဟာ ၃ ႏွစ္ဆက္တိုက္ အလုပ္လုပ္ခဲ႔ေတာ႔ သူမ အခြန္ေတာ္ ထမ္းခဲ႔တဲ႔ ေငြ ေတြထဲက၊ ပင္စင္ယူရင္ သံုးဖို႔စုထားေပးတဲ႔ ေငြေတြထဲကေန ျပန္ထုတ္ေပးေနတာပါ၊ အလုပ္မလုပ္ခဲ႔ဖူးသူ အခြန္ေတာ္ မထမ္းခဲ႔ဖူးသူေတြကိုေတာ႔ ခံစားခြင္႔အက်ဴိးမရွိပါ၊ သိပ္ခက္ခဲလြန္းလို႔ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းနဲ႔ ၿငိရင္ ခံစားခြင္႔ေပးခဲ႔ရင္လဲ ေႏွာင္ႀကိဳးနဲ႔ပါ၊ မိမိ အလုပ္လုပ္တဲ႔အခါ တေျဖးေျဖးနဲ႔ အစိုးရက ျပန္ႏႈတ္ယူသြားပါတယ္၊ အလုပ္က အနားေပးခံရသူေတြ အက်ဳိးဆက္ရဲ႕ေနာက္ကြယ္မွာ အလုပ္သမားေရးရာရံုးက ႀကိဳးကိုင္ထားၿပီး ၁ ပါတ္ကို ၁ ႀကိမ္ အလုပ္ ဘယ္မွာရွာေနေၾကာင္း အနည္းဆံုး အလုပ္ရွာ ကုမၼဏီ ၅ ခုေလာက္ ရပို႔တ္လုပ္ရပါ တယ္၊ လိုအပ္ယင္ အလုပ္ခြင္ ကၽြမ္းက်င္မႈသင္တန္းေတြ တက္ရပါတယ္၊ ေနာက္ ကိုယ္႔ဟာကို မရွာႏိုင္ေတာ႔ ဖူးဆိုယင္ Job counselor ၊ Job Coach ၊ Case Manager/ Worker တို႔က ရွာေပးတဲ႔အလုပ္ကို လုပ္ရပါ မယ္၊ အေမရိကားမွာ အလုပ္မရွိယင္ ရပ္တည္ဖို႔ မလြယ္ပါ၊ အစိုးရကလည္း အေၾကာင္းမဲ႔ ေငြမေပးထားပါ၊ အေမရိကန္ေတြ ေျပာေနၾက စကားမ်ားလိုပါပဲ "Nothing get free, Anywhere !" ပါပဲ။

အထက္က ေရးသားေဖၚျပခ်က္မ်ားဟာ Laid Off လို႔ေခၚတဲ႔ အလုပ္က အနားေပးခံရသူမ်ားအတြက္ပါ၊ အလုပ္ခြင္ကေန ကိုယ္ဟာကိုယ္ ထြက္လာခဲ႔တာေတြ၊ ဖိုင္းယားလို႔ေခၚတဲ႔ အလုပ္ခြင္မႈခင္း ျပစ္ဒါဏ္ထိသူ ေတြကေတာ႔ ယင္းခံစားခြင္႔မ်ားမရွိပါ၊ မ်ားေသာအားျဖင္႔ လူၾကမ္းအလုပ္ေတြကို စိုက္ပ်ဳိးေရး ဥယ်ာဥ္ၿခံေျမ လုပ္ငန္းမ်ား၊ သားသတ္စက္ရံု၊ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ စားေသာက္ကုန္လုပ္ငန္းမ်ား၊ အထည္အလိပ္ ခ်ဳပ္လုပ္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ား၊ အာရွစားေသာက္ဆိုင္လုပ္ငန္းမ်ား၊ စသျဖင္႔ 3D လုပ္ငန္းေတြမွာ လုပ္ကိုင္ရတာ မ်ားပါတယ္။

ေကာ္လံျပာ လူၾကမ္းဘဝ ေဖါက္ထြက္ခ်င္သူမ်ားအတြက္ကိုေတာ႔ အလုပ္အကိုင္ေလးတခု ၿမဲေအာင္လုပ္၊ ေပးရမဲ႔လစဥ္ေၾကး အေၾကြးေတြ မွန္မွန္ ရက္မလြန္ေအာင္ေပး၊ ကြန္ျမဴနတီေက်ာင္းေတြမွာ အသက္ေမြးဝမ္း ေက်ာင္းဆိုင္ရာ ေက်ာင္းကေလးတက္၊ ျမန္မာေတြ ျဖစ္ေလ႔ျဖစ္ထရွိတဲ႔ အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ေရွာင္၊ အရက္ေသာက္ၿပီး ကားမေမာင္းနဲ႔၊ မသိတာကိုေမး ဗဟုသုတရွာမွီး၊ ဥပေဒကိုေလးစား လိုက္နာႏိုင္ခဲ႔ ရင္ ေဂ်ာ႔ရွ္ ဒဘယူလ္ဘုရွ္ ဖန္တီးခဲ႔တဲ႔ အလုပ္ခြင္စစ္ပြဲေတြကို အခြင္႔အလန္းေတြနဲ႔ ေက်ာ္လႊားႏိုင္မွာပါ၊

အိပ္မက္တိုင္းျပည္လို႔ေခၚတဲ႔ အေမရိကားဟာ အမွန္ေတာ႔ လူေတြထင္ထားသလို ေရႊမိုးေငြမိုးေတြ ရြာခ်တဲ႔ ႏိုင္ငံမဟုတ္ပါဖူး ႀကိဳးစားျခင္း အခြင္႔အလမ္းေတြရွိတဲ႔ႏိုင္ငံပါ၊ ေသခ်ာတာဆို႔လို႔ ဘင္ဂ်မင္ ဖရန္ကလင္ သမိုင္းဝင္ေျပာခဲ႔တဲ႔ “ အေမရိကားရဲ႕ ေသခ်ာျခင္းဆိုတာ Tax နဲ႔ Death" ပဲရွိတယ္ ဆိုတာကိုေတာ႔ မွတ္ သားထားရမွာပါ။ ။

ဇာမဏီ႐ိုင္း
REF: လူထုအသံ