ယန္စီမွ ဧရာ၀တီ သို႔…

ေနသြင္

September 2, 2011

တရုတ္ျပည္က ေရကာတာေတြကို ေပါက္ကြဲခါနီး ခ်ိန္ကုိက္ဗံုးလုိ႔ တင္စား ၾကပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ တရုတ္ျပည္က ေရကာတာေပါင္း ၄ ေသာင္းဟာ က်ဳိးေပါက္ေတာ့မယ့္ အေျခအေနနဲ႔ ရင္ဆုိင္ ေနရပါတယ္။ တရုတ္ျပည္က ၿမိဳ႕ႀကီးေတြရဲ့ ၄ ပံု ၁ ပံုဟာ အဲဒီ ေရကာတာေတြရဲ့ ေအာက္ပိုင္းမွာ ရွိေန ၾကပါတယ္။ ၁၉၅၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ ေတြက စလုိ႔ တရုတ္ျပည္မွာ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း ေရကာတာ ၆၅ ခုဟာ ပံုမွန္က်ဳိးေပါက္ ေနပါတယ္။

၁၉၇၅ ခုႏွစ္တုန္းက ဟီနန္းျပည္နယ္ထဲက ဇူမာဒီယံ ေရကာတာ က်ဳိးေပါက္သြားတဲ့ အတြက္ လူေပါင္း ၂ သိန္း ၆ ေသာင္း ေသဆံုး ခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ လူေပါင္း ၁၄၅,၀၀၀ လည္း ေနာက္ဆက္တြဲ ကူးစက္ ေရာဂါေတြနဲ႔ အငတ္ေဘးေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ရ ဖူးပါတယ္။ တရုတ္ျပည္က ေရကာတာေတြေၾကာင့္ လူေပါင္း ၂၃ သန္း ေနရပ္ေတြ ကေန စြန္႔ခြာ ခဲ့ရပါတယ္။ လူေပါင္း ၈ ေသာင္း ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ ၂၀၀၈ စီခြ်မ္း ငလ်င္ျဖစ္ရတာ ဇီပင္ပူ ေရကာတာ (Zipingpu Dam) ေၾကာင့္လို႔ ဆုိတဲ့ သိပၸံနည္းက် အေထာက္အထား ေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ အခု ျမန္မာျပည္မွာ တည္ေဆာက္မယ့္ ျမစ္ဆံု ေရကာတာ စီမံကိန္းဟာ ငလ်င္ေက်ာကို ဆြေပးသလို ျဖစ္မယ္လုိ႔ ပညာရွင္ေတြက ေထာက္ျပ ေနၾကတာပါ။

ေရကာတာ တည္ေဆာက္တဲ့ နည္းပညာအရာမွာ တရုတ္ေတြ ဂုဏ္ယူေလ့ရွိတဲ့ ကမ႓ာေပၚက အႀကီးဆံုး ေရကာတာဟာ တရုတ္ျပည္မွာ တည္ရွိပါတယ္။ ယန္စီျမစ္ေပၚမွာ တည္ေဆာက္ ထားတဲ့ (Three Gorges Dam) ျမစ္က်ဉ္းသံုးသြယ္ ေရကာတာႀကီးပါ။ လွ်ပ္စစ္ ဓာတ္အား မဂၢါ၀ပ္ ၁၈,၀၀၀ ထုတ္လုပ္ၿပီး ဧရာ၀တီျမစ္ေပၚမွာ တရုတ္ကုမၸဏီက တည္ေဆာက္ေနတဲ့ ျမစ္ဆံုေရအား လွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းနဲ႔ နိႈင္းယွဉ္ရင္ ၃ ဆ ပိုပါတယ္။ ျမစ္ခ်င္းယွဥ္ရင္လည္း ယန္စီျမစ္ကေတာ့ အာရွက အရွည္ဆံုးျမစ္ ျဖစ္ၿပီး၊ မိုင္ေပါင္း ၃၉၀၀ ေက်ာ္ ရွည္လ်ားပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ရဲ့ ဧရာ၀တီျမစ္က မုိင္ေပါင္း ၁၃၀၀ ရွည္လ်ားတဲ့အတြက္ ယန္စီျမစ္က၊ ဧရာ၀တီထက္ ၃ ဆပို ရွည္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ယန္စီျမစ္ေပၚက ျမစ္က်ဉ္းသံုးသြယ္ ေရကာတာေၾကာင့္ ေလာေလာဆယ္ ခံစားေနရတဲ့ ဆုိးက်ဳိိးေတြဟာ ဧရာ၀တီျမစ္ေပၚမွာ ျမစ္ဆံုေရကာတာ တည္ေဆာက္ၿပီးရင္ ၾကံဳရမယ့္ ဆိုးက်ိဳးေတြပဲလို႔ယူဆလို႔ ရႏိုင္ပါတယ္။

ယန္စီ ေရကာတာဟာ တရုတ္လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား လိုအပ္ခ်က္ရဲ့ ၂ ရာခုိင္နႈန္းကို ထုတ္လုပ္ၿပီး တႏွစ္မွာ ေက်ာက္မီးေသြး တန္ခ်ိန္ သန္း ၃၀ ကို အစားထုိး ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူမႈေရး၊ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္၊ ပထ၀ီဆုိင္ရာ၊ ဘ႑ာေရး ကုန္က်မႈေတြက်ေတာ့ ယံုႏိုင္စရာေတာင္ မရွိပါဘူး။ ေလာေလာဆယ္ ယန္စီျမစ္ေပၚက ျမစ္က်ဥ္း သံုးသြယ္ေရကာတာေၾကာင့္

၁။ ၿမိဳ႕ႀကီး ၁၃ ၿမိဳ႕၊ ၿမိဳ႕ငယ္ ၁၄၀၊ ရြာေပါင္း ၁၃၅၀ ေရနစ္ျမဳပ္ၿပီး လူေပါင္း ၁ သန္း ၂ သိန္း ေနရပ္ စြန္႔ခြာ ခဲ့ရပါတယ္။ အစိုးရက ကတိေတြ အထပ္ထပ္ ေပးေပမယ့္ ေျပာင္းေရႊ႕ ရသူေတြဟာ နစ္နာေၾကးေတြ အလိမ္ခံ၊ အလုပ္လက္မဲ့၊ ေျမယာမဲ့ဘ၀ ေရာက္ၾကပါတယ္။ ၿမိဳ႕သစ္ေတြ တည္ေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ပဲ အေျခတက် ျပန္ျဖစ္ၿပီး အလုပ္လက္မဲ့ဘ၀၊ ဆင္းရဲမြဲေတတဲ့ အေျခအေန ေရာက္ရ သူေတြလည္း မနည္းပါဘူး။

၂။ ေရကာတာေၾကာင့္ အာရွရဲ့ အရွည္ဆံုးျမစ္ ယန္စီရဲ့ ေဂဟစနစ္ အႀကီးအက်ယ္ ပ်က္ယြင္း သြားခ့ဲပါတယ္။ အရင္တုန္းက အရွိန္အဟုန္နဲ႔ စီးဆင္းခဲ့ဖူးတဲ့ ယန္စီျမစ္ဟာ ေရေသျမစ္ တစင္းလို ျဖစ္လာၿပီး အမိႈက္ေတြ၊ ဒုိက္ေတြ၊ အဆိပ္ေရေမွာ္ေတြ ေပါက္ေရာက္ရာ ျမစ္ႀကီး ျဖစ္လာပါတယ္။ ငါးေတြ ကူးသန္းမႈ မရွိေတာ့တာေၾကာင့္ စီးပြားျဖစ္ ငါးဖမ္း လုပ္ငန္းေတြ က်ဆင္း သြားပါတယ္။ ယန္စီ လင္းပိုင္ (လပုိင္) ေတြ မ်ိဳးတံုး ေပ်ာက္ကြယ္သြားသလို တျခား ေရသတၲ၀ါ မ်ိဳးစိတ္ေတြလည္း မ်ဳိးတံုးေတာ့မယ့္ အေျခအေနနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရပါတယ္။

၃။ ေရကာတာက စီးက်တဲ့ ေရအရွိန္ေၾကာင့္ ယန္စီ ေတာင္ေက်ာ တေလွ်ာက္မွာ ဆင္ေျခေလ်ာေတြ ၿပိဳက် ကုန္ပါတယ္။ မၾကာခဏ ေျမၿပိဳတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရကာတာ ရွိတဲ့ ေဒသရဲ့ တ၀က္ေလာက္မွာ ေျမၿပိဳတာေတြ ျဖစ္ေနၿပီး ေနာက္ထပ္ လူေပါင္း ၃ သိန္း ေျပာင္းေရႊ႕ရဖို႔ ရွိေနပါတယ္၊

၄။ ယန္စီျမစ္ဟာ ႏွစ္စဥ္ ႏုန္းတန္ သန္း ၅၀၀ ျမစ္ေအာက္ပုိင္းကို ပို႔ခ်ပါတယ္။ အခုေတာ့ ေရစီးနႈန္း က်သြားၿပီး ႏုန္းေျမေတြ ယန္စီ ျမစ္၀ွမ္းေဒသကို မပို႔ခ်ေတာ့ပါဘူး။ အက်ိဳးဆက္အျဖစ္ ႏွစ္စဥ္ ကမ္းရိုးတန္း ေဒသ ၄ စတုရန္း ကီလိုမီတာ ေရတုိက္စား ခံေနရပါတယ္။ ျမစ္၀ွမ္းေဒသ ကြ်ံသြားၿပီး ပင္လယ္ေရ ၀င္ေရာက္ လာတာေၾကာင့္ စုိက္ပ်ဳိးေရးႏွင့္ ေသာက္သံုးေရကို ထိခုိက္ ေနပါတယ္။ ျမစ္ထဲမွာ အာဟာရဓာတ္ေတြ ေလ်ာ့နည္းသြားတဲ့ အတြက္ ကမ္းေျခက ငါးေတြရဲ့ အသက္ရွင္မႈကိုလည္း ထိခုိက္ ေစျပန္ပါတယ္။

ဒါဟာ ျမစ္က်ဥ္းသံုးသြယ္ေရကာတာ စတင္ လည္ပတ္တဲ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က တြက္ရင္ ၃ ႏွစ္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။

ဒါက တပုိင္း ျဖစ္ပါတယ္။ တဘက္က ၾကည့္မယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ တရုတ္ျပည္ဟာ ကမ႓ာေပၚမွာ ဖန္လံုအိမ္ ဓာတ္ေငြ႔ အမ်ားဆံုး ထုတ္လႊင့္တဲ့ နုိင္ငံ ျဖစ္လာပါတယ္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ကိုပင္ေဟဂင္ ရာသီဥတု ထိပ္သီးညီလာခံမွာ တရုတ္ အစိုးရက ကာဗြန္ သိပ္သည္းဆ (ဖန္လံုအိမ္ဓာတ္ေငြ႔ ထုတ္လႊင့္တာ) ကို ၂၀၂၀ ႏွစ္က်ရင္ ၄၀ ရာခုိင္နႈန္း ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကတိကို တည္ဖုိ႔ တရုတ္အစိုးရ အတြက္ လာမယ့္ ၅ ႏွစ္ အတြင္းမွာ ၁၄၀ ဂစ္ဂါ၀ပ္ ထုတ္လုပ္ေပးႏိုင္မယ့္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စက္ရံုေတြ လုိအပ္လာပါတယ္။

တခ်ိန္တည္းမွာ တရုတ္ဟာ ေရကာတာေတြေၾကာင့္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ရန္ျဖစ္ ေနရပါတယ္။ မဲေခါင္ျမစ္ ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔၀င္ ႏုိင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ ထုိင္း၊ လာအုိ၊ ကေမ႓ာဒီယား၊ ဗီယက္နမ္တို႔က ျမစ္ထက္ပိုင္းက တရုတ္ေရကာတာ ၁၁ ခုမွာ ေရေတြ အဆမတန္ ပိတ္ေလွာင္တာေၾကာင့္ ျမစ္ေအာက္ပိုင္း ေဒသေတြမွာ ေရနည္း သြားတာကို မေက်မနပ္ ကန္႔ကြက္ ေနၾကပါတယ္။ ဒီလို အေျခအေနၾကားကပဲ တရုတ္က သူ႔ နုိင္ငံေတာင္ပိုင္းက ယူနန္ျပည္နယ္ထဲမွာ ေရကာ ၈ ခုကို ဆက္ေဆာက္ေနၿပီး ၄ ခုက ၿပီးေနၿပီလို႔ သိရပါတယ္။ မဲေခါင္ေဒသ နုိင္ငံေတြကလည္း သူတို့ နယ္စပ္နားက အဲဒီေရကာတာေတြကို မေဆာက္ဖုိ႔ အျပတ္ဆန္႔က်င္ ေနၾကပါတယ္။

ဒီအေျခအေန ေနာက္ခံမွာ ျမန္မာျပည္မွာ ျမစ္ဆံုေရကာတာ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ ျဖစ္လာ တာပါပဲ။ ျမစ္ဆံုေရကာတာႀကီး ၿပီးသြားရင္ ကမ႓ာမွာ ဆဌမေျမာက္ အႀကီးဆံုး ေရကာတာ ျဖစ္လာမွာပါ။ ျမစ္ဆံုေရကာတာ အရြယ္ ေရကာတာေတြ ကမ႓ာမွာ အေမရိကားႏွင့္ ရုရွမွာပဲ ရွိတာပါ။ ဖြ႔ံၿဖိဳး တိုးတက္မႈႏွင့္ နည္းပညာ အရာမွာ ျမန္မာျပည္နဲ႔ ဆီႏွင့္ ေရလို ကြာဟာေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြပါ။ တရုတ္ႏိုင္ငံကေတာ့ သူ႔အေျခအေန၊ လူဦးေရသန္း ၁၃၀၀ ရဲ့ လိုအပ္ခ်က္၊ သူ႔အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္ သူမုိ႔လို ဘာမွ ေျပာစရာ မရွိပါဘူး။ ဒီလိုအေျခအေနမ်ဳိးမွာ ျမန္မာျပည္က ႏိုင္ငံ အႀကီးအကဲ ဆုိသူေတြက မိမိႏိုင္ငံ ပုိင္နက္ထဲက၊ ႏိုင္ငံရဲ့ အဓိက အသက္ ေသြးေက်ာလည္းျဖစ္၊ အစဥ္အလာ ႀကီးလွတဲ့ ဧရာ၀တီျမစ္ကိုမွာ တရုတ္လက္ထဲ ၀ကြက္အပ္ဖို႔ စီစဥ္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတုိ႔ေတြၾကားက ဆက္ဆံေရးဟာ ေဆြမ်ဳိး ေပါက္ေဖာ္ ဆက္ဆံေရး ထက္ေတာင္ ေက်ာ္သြားၿပီလားလို႔ ေတြးစရာ ျဖစ္လာပါတယ္။

အဲဒီစီမံကိန္းကေန ထြက္တဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ အားလံုး နီးပါးကို တရုတ္ကို ေရာင္းရင္၊ ျမန္မာ အစိုးရက ႏွစ္စဥ္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၅၀၀ ရမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုလည္း ျမန္မာျပည္ကေန သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႔လို သယံဇာတေတြ၊ ေက်ာက္မ်က္ ရတနာေတြ ထုတ္ေရာင္း ေနေပမယ့္ လူထုဘ၀ေတြ ဘာတခုမွ ထူးျခား ေျပာင္းလဲသြားတာ မေတြ႔ခဲ့ရပါဘူး။

တုိင္းသူျပည္သား အမ်ားစုကေတာ့ ဆင္းရဲတြင္းထဲက မတက္နုိင္ေသးပါဘူး။ ဧရာ၀တီ ျမစ္ႀကီးကို ေရာင္းစားလို႔ ရမယ့္ေငြကိုလည္း ျပည္သူလူထုက ေမွ်ာ္လင့္ေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီစီမံကိန္းကို စမယ္ဆုိတဲ့ အခ်ိန္တုန္း ကလည္း ျပည္သူလူထုကို အသိ မေပးခဲ့ပါဘူး။ တဖက္မွာ တရုတ္ ကုမၸဏီေတြေရာ၊ တရုတ္အစိုးရ ကိုယ္တုိင္ပါ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းေတြမွာ တာ၀န္ယူမႈ တာ၀န္ခံမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သူ႔ျပည္တြင္းမွာေရာ၊ အာရွ၊ အာဖရိကမွာပါ နာမည္မေကာင္းပါဘူး။

ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ဧရာ၀တီျမစ္ဖ်ားမွာ တည္ေဆာက္မယ့္ ျမစ္ဆံုေရကာတာ စီမံကိန္းက ျဖစ္လာမယ့္ ဆုိးက်ဳိးေတြကို တရုတ္ျမန္မာ ပညာရွင္ေတြကလည္း ေထာက္ျပထားၿပီး ဆက္မလုပ္ဖို႔ ေတာင္းဆုိ ထားၾကပါၿပီး၊ ေရတုိမွာေရာ၊ ေရရွည္မွာပါ ဘာမွ အက်ဳိးျပဳစရာ မရွိဘူးဆုိတာ သက္ေသေတြ ေနရာတကာမွာ အမ်ားႀကီး ရွိေနပါတယ္။

ဒီအေျခအေန အရပ္ရပ္ကို မစူးစမ္းဘဲ အာဏာပိုင္ေတြက ေရကာတာကို ေဆာက္လုပ္ဖို႔ သေဘာ တူခဲ့တာပါ။ အခုလည္း ကခ်င္ျပည္နယ္က တုိက္ပြဲေတြၾကား၊ ကန္႔ကြက္ေနတဲ့ ၾကားကပဲ ျမစ္ဆံု စီမံကိန္းကို တရုတ္ကုမၸဏီက ဆက္ၿပီး အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘာမွ အသံုးမက်တဲ့ ျမစ္ဆံုေရကာတာ စီမံကိန္းကို ေရွ႕ဆက္ တုိးလို႔ မရေအာင္ သက္ဆုိင္ရာ တာ၀န္ရွိသူေတြကို တြန္းတြန္း တုိက္တိုက္ တိုက္တြန္းဖို႔၊ တုိက္တြန္းတဲ့ နည္းနဲ႔ မရရင္ ရတဲ့နည္းနဲ႔ လံုး၀ ရပ္သြားေအာင္ ဖ်က္ၾကဖို႔ပဲ ျပည္သူေတြ အတြက္ ေရြးစရာ က်န္ပါေတာ့တယ္။

ဒီတခါ လူထုက အေလွ်ာ့ေပးလုိက္ရင္ေတာ့ ဧရာ၀တီရဲ့ ေနာက္ဆံုးေန႔ေတြကို က်ေနာ္တို႔ သက္တမ္းမွာပဲ ျမင္ေတြ႔ရဖြယ္ ရွိတဲ့အေၾကာင္း တင္ျပလုိက္ရပါတယ္။

Ref: VOA News