အက်ဥ္းက်သံဃာမ်ား လႊတ္ေပးေရး HRW ေတာင္းဆုိ

26 စက္တင္ဘာ 2011
မနႏၵာခ်မ္း

ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ ရဟန္းသံဃာေတြ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလံုးကို ႁခြင္းခ်က္မရွိ အျမန္ဆံုး ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ အေမရိကန္ အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရး အဖြဲ႔ႀကီးက ေရႊ၀ါေရာင္ သံဃာ့လႈပ္ရွားမႈ ႏွစ္ပတ္လည္ေန႔မွာ ေတာင္းဆိုခဲ့သလို ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားမႈ အဖြဲ႕တခုျဖစ္တဲ့ USCB ကလည္း ေရႊ၀ါေရာင္ သံဃာ့လႈပ္ရွားမႈ ႏွစ္ပတ္လည္ အထိမ္း အမွတ္ အျဖစ္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကို စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ကုလသမဂၢ ေကာ္မရွင္ ဖြဲ႕စည္းေရးမွာ အေမ ရိကန္က ဦးေဆာင္ဖို႔ကို ေတာင္းဆိုလုိက္ပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားတဲ့ မနႏၵာခ်မ္းက တင္ျပေပး ထားပါ တယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေရႊ၀ါေရာင္ သံဃာ့လႈပ္ရွားမႈ ျဖစ္ခဲ့တာ ၄ ႏွစ္တင္းတင္း ျပည့္ခဲ့ပါၿပီ။ ဒီလို ၄ ႏွစ္တင္းတင္း ျပည့္လာခဲ့ေပမဲ့ အဲဒီ အခ်ိန္ ေရႊ၀ါေရာင္ သံဃာ့လႈပ္ရွားမႈမွာ ပါ၀င္ခဲ့ၾကတဲ့ ရဟန္းရွင္လူ ျပည္သူတခ်ဳိ႕ကေတာ့ အစိုးရရဲ႕ အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲမွာ ဆက္ၿပီး အက်ဥ္းက်ခံေနရဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဒီ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ အားလံုးကို လႊတ္ေပးဖို႔ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားသူေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႕ေတြက ေတာင္းဆိုေနၾကတာပါ။

နယူးေယာက္ အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည္ေလ့လာေရး အဖြဲ႔ႀကီးျဖစ္တဲ့ Human Rights Watch ကေတာ့ ျမန္မာ အစိုးရ အေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးကို အမွန္တကယ္ ေလးစားေၾကာင္း ျပသဖို႔ လိုတယ္လို႔ Human Rights Watch အဖြဲ႕ႀကီးရဲ႕ အာရွေရးရာ လက္ေထာက္ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး အီလိန္း ပီယာစန္ (Elaine Pearson) က အခုလို ေျပာဆိုခဲ့ ပါတယ္။

“ဒီေန႔ဟာ ၄ ႏွစ္ေျမာက္ ေရႊ၀ါေရာင္ သံဃာ့လႈပ္ရွားမႈ ႏွစ္ပတ္လည္ေန႔ပါ။ ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကို အေလး အနက္ ထားတာကို က်မတို႔ ျမင္ေတြ႕လိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔အေနနဲ႔ လုပ္သင့္တာက လြန္ခဲ့တဲ့ ၄ ႏွစ္က ဒီ ေရႊ၀ါေရာင္ လႈပ္ရွားမႈမွာ ပါ၀င္ခဲ့လို႔ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရတဲ့သူေတြ ရာေပါင္းမ်ားစြာကို လႊတ္ေပးသင့္ပါတယ္။ ဖမ္းဆီးခံရတဲ့ သူေတြထဲမွာ ရဟန္း သံဃာေတြ၊ သီလရွင္ေတြ၊ ျပည္သူေတြ၊ သတင္းေထာက္ေတြနဲ႔ စာေရးဆရာေတြ ပါ၀င္ေနတာကို က်မတို႔ သိထားပါတယ္။ ဒီလူ ေတြ အားလံုးကို ဘာအေၾကာင္းေၾကာင့္နဲ႔မွ ဆက္ၿပီး ထိန္းသိမ္းမထားသင့္ပါဘူး။ သူတို႔ကို ႁခြင္းခ်က္မရွိ အျမန္ဆံုး ျပန္လႊတ္ ေပး ဖို႔ကို က်မတို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္။”

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တိုးတက္မႈတခ်ဳိ႕ ေတြ႕ျမင္ေနရၿပီလို႔ ေျပာဆိုမႈေတြ ရွိေနေပမဲ့လည္း တကယ္တမ္း ျမန္မာျပည္ အေျခခံ လူတန္း စား ေတြၾကားမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြဟာ စိုးရိမ္ရဆဲ ျဖစ္သလို ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၂,၀၀၀ ေက်ာ္ ဆက္ရွိ ေနေသးတာ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းမွာ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕ေတြနဲ႔ တုိက္ပြဲေတြ ဆက္ျဖစ္ေနတာ၊ တိုက္ပြဲ ျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနတာဟာ တိုးတက္မႈ ရွိတယ္လို႔ ေျပာလို႔မရေသးေၾကာင္း လည္း အီလိန္း ပီယာစန္က ေထာက္ျပသြားခဲ့ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ အာဆီယံ ဥကၠ႒ေနရာ ရယူလိုတယ္ ဆိုရင္လည္း ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားကိစၥ၊ တုိင္းရင္းသားအေရး ျပႆနာေတြကို ၿပီးစီးေအာင္ အရင္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔လည္း အီလိန္း ပီယာစန္က ေျပာသြားခဲ့ ပါတယ္။

“ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ အာဆီယံ ဥကၠ႒ ျဖစ္ခ်င္တယ္ဆုိရင္ ဒီမိုကေရစီကို ေလးစားတဲ့ ႏုိင္ငံတခု ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ျပဖို႔ လိုပါ တယ္။ ဆိုလိုတာကေတာ့ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလံုးကို ႁခြင္းခ်က္မရွိ ျပန္လႊတ္ေပးတာမ်ဳိး၊ အနာဂတ္မွာလည္း ဒီလူေတြ အေနနဲ႔ ျမန္မာ့အေရး ကိစၥေတြမွာ ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္တာမ်ဳိးနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအရ တိုးတက္မႈေတြကိုလည္း ျမင္ေတြ႕လိုပါတယ္။ ၿပီးေတာ့လည္း တုိင္းရင္းသား အုပ္စုေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ရရွိေအာင္ ႀကိဳးပမ္းဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။”

တခါ အေမရိကန္ အေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားမႈ အဖြဲ႕တခုျဖစ္တဲ့ US Campaign For Burma ကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ အေျခအေနေတြကို ကုလသမဂၢ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ဖြဲ႕ စစ္ေဆးႏုိင္ဖို႔ကိစၥ အေမရိ ကန္ က ဦးေဆာင္ဖို႔ ေတာင္းဆိုထားတဲ့ လက္မွတ္ေပါင္း ၁၃,၀၀၀ ကိုလည္း ေရႊ၀ါေရာင္ လႈပ္ရွားမႈ ႏွစ္ပတ္လည္ အထိမ္း အမွတ္ အျဖစ္နဲ႔ တနလၤာေန႔က သမၼတ ဘရက္ခ္ အိုဘားမား (Barack Obama) ထံ ေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လႈပ္ရွားမႈ ကို ဦးေဆာင္သူ USCB မွ မိုင္ယာ ဒါေဂေဖာက အခုလို ေျပာျပပါတယ္။

“က်မတုိ႔ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ လုပ္ေပးပါဆုိၿပီး အဲဒီ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကလည္း ၂ ႏွစ္ရွိၿပီ၊ ဒါေပမဲ့ ဘယ္သူမွ ေကာင္းေကာင္း မြန္မြန္ ဦးေဆာင္တဲ့ႏုိင္ငံ တႏုိင္ငံမွ မရွိေသးဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ သမၼတ အုိဘားမားဆီကေန အကူအညီ ေတာင္းတာ ေပါ့။ သူ႔ရဲ႕ အစုိးရက ဦးေဆာင္ၿပီး စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ကုိ ဦးေဆာင္ေပးႏုိင္မယ္ဆုိရင္ အကူအညီ ေတာင္းတာ ေပါ့။ ဒါေပမဲ့ အေရးအႀကီးဆုံး ဒီေန႔အတြက္ကေတာ့ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးပါလို႔ က်မတုိ႔ ေတာင္းဆုိပါ တယ္။”

ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ အဆံုးသတ္ၿပီး တရားမွ်တမႈေတြ ရွိလာေအာင္ အေမရိကန္ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈဟာ အေရးပါ တယ္လို႔လည္း မိုင္ယာ ဒါေဂေဖာက ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

Ref: ဗြီအုိေအ