အပစ္ရပ္ၿပီး ကေလးစစ္သား/ အလုပ္သမားအေရး အေလးေပးရန္ အစီရင္ခံစာဆို

ေက်ာ္ခ
ဇန္နဝါရီလ ၁၆ ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္

ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ား အၾကား အပစ္ရပ္ေရး ေဆြးေႏြးအၿပီးတြင္ သက္ဆိုင္ရာ နယ္ေျမမ်ား၌ ကေလးမ်ားကို စစ္သားႏွင့္ အလုပ္သမားအျဖစ္ ခိုင္းေစခံ ေနရမႈ ပေပ်ာက္ေရး အထူးအေလးေပး ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္း မြန္ျပည္ လူ႔အခြင့္အေရး ေဖာင္ေဒးရွင္း အစီရင္ခံစာက ဆိုသည္။

စစ္တမ္းသြားေရာက္ေကာက္ယူခဲ့သည့္ မြန္ျပည္နယ္ ေရးၿမိဳ႕နယ္၊ တနသၤာရီတိုင္း ေရျဖဴၿမိဳ႕နယ္တို႔တြင္ ကေလးမ်ားကို စစ္သားႏွင့္ အလုပ္သမားအျဖစ္ အသံုးျပဳမႈေပါင္း ၁၅၀ ေက်ာ္ ရွိၿပီး ၎တို႔အေရး ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ လိုသည္ဟု အဖြဲ႔ဒါ႐ုိတ္တာ ႏိုင္ကေဆာ့မြန္ က ေျပာသည္။

“အပစ္ရပ္ေရးေတြ ေဆြးေႏြးၿပီးတဲ့အခါၾကရင္ အသက္မျပည့္ေသးဘဲ စစ္သားအျဖစ္ အသံုးျပဳခံေနရတဲ့ ကေလးေတြ။ အလုပ္ သမား အျဖစ္ ခိုင္းေစခံေနရတဲ့ကေလးေတြ ပေပ်ာက္သြားဖို႔နဲ႔ ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး ေႏွာင့္ေႏွးေနရတဲ့ ကေလးေတြရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးကို အထူးလုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔ လိုပါတယ္” ဟု ႏိုင္ကေဆာ့မြန္က မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။


ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသားတပ္မ်ားအၾကား စစ္မွန္သည့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး တည္ေဆာက္ႏိုင္မႈ မရွိပါက ကေလးစစ္သားမ်ား၊ ကေလးအလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ အျခားေသာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား ရွိေနဦးမွာျဖစ္ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္ အေရး ပညာေပးဌာန ျမန္မာႏိုင္ငံ - HREIB မွ ဒါ႐ုိတ္တာ ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းက ေျပာသည္။

“အပစ္အခတ္ ရပ္စဲ႐ုံတင္မကပဲနဲ႔ အမွန္တကယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ႏိုင္မွသာလ်င္ ဒါနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြက ရပ္ဆိုင္းႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္။ စစ္မွန္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မတည္ေဆာက္ ႏုိင္မျခင္းကေတာ့ လက္နက္ကိုင္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္မႈေတြက ရွိေနဦးမွာပဲ” ဟု ဦးေအာင္မ်ဳိးမင္းက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။

ေရးႏွင့္ ေရျဖဴၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္အတြင္း ေမလမွ ေအာက္တိုဘာလထိ ကေလးမ်ားအေပၚ အားဓမၼျပဳက်င့္မႈ ခ်ဳိးေဖါက္မႈ စုစုေပါင္း ၁၇၉ ခုရွိၿပီး ကေလးအလုပ္သမား အမႈ ၁၁၄ မႈႏွင့္ ကေလးစစ္သား ၅၂ မႈ ပါဝင္သည္။

ယင္းအခ်က္လက္သက္ေသမ်ားကို အမွီျပဳ၍ ဇန္နဝါရီ ၁၃ ရက္ေန႔က ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕တြင္ “အဓမၼဒဏ္ခံ ဓားစာခံ ဘဝ” အမည္ျဖင့္ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလထဲတြင္ ကုလသမဂၢသို႔ တင္သြင္းသြားမည္ဟု မြန္လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ က ေျပာသည္။

“တခ်ဳိ႕ကေလးေတြက ျပည္သူ႔စစ္ထဲမွာ ဂစ္ပိုက္လိုင္း ကင္းေစာင့္တာေတြ လုပ္ေနရတယ္။ တခ်ဳိ႕က အစိုးရ တပ္ေတြထဲမွာ၊ တခ်ဳိ႕ က်ေတာ့ လမ္းေဖာက္တဲ့ေနရာမွာ မိဘေတြ မအားလို႔ အစားထိုးလုပ္တာတို႔၊ ေငြေၾကး အရ လာလုပ္ေနရတာတို႔ရွိရွိတယ္” ဟု အစီရင္ခံစာ ျပဳစုသူ အမ်ဳိးသမီးႏွင့္ကေလးအခြင့္အေရး တာဝန္ခံ သုတဇင္ က မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။

ထိုအစီရင္ခံစာထဲတြင္ ေျမျမဳပ္မိုင္းထိ၍ ေသဆံုးခဲ့ေသာ ကေလးမ်ား၊ ဒဏ္ရာရရွိသူ ကေလးငယ္မ်ားလည္း ပါရွိသည္ကို ေတြ႔ရ သည္။ ထို႔အတူ ကေလးမ်ားအေပၚ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အဓမၼျပဳက်င့္မႈမ်ားလည္း ပါဝင္သည္။

စစ္တမ္းေကာက္ယူခဲ့သည့္ ေရးႏွင့္ ေရျဖဴၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ျမန္မာအစိုးရတပ္မ်ား အဓိက လႈပ္ရွားေနလ်က္ရွိၿပီး ကရင္အမ်ဳိးသား အစည္းအ႐ုံး-KNU ႏွင့္ တိုးတက္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ ကရင္အမ်ဳိးသား တပ္မေတာ္-DKBA တို႔လည္း လႈပ္ရွားေနၾကသည့္ နယ္ေျမ ျဖစ္သည္။

ကုလ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ အမွတ္ ၁၆၁၂ တြင္ ပါရွိသည့္ ကေလးမ်ားကို သတ္ျဖတ္မႈ၊ ကေလးမ်ား အေပၚ လိင္ ပုိင္းဆိုင္ရာေစာ္ကားမႈ၊ ကေလးမ်ားကို စစ္သားအျဖစ္ အသံုးခ်မႈ စသည့္ ကေလးအခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ အခ်က္ ၆ ခ်က္အား အဓိကထားၿပီး စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ထားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အဖြဲ႔ဒါ႐ိုတ္တာ ႏုိင္ကေဆာ့မြန္က ေျပာသည္။

ကမၻာ့ ကုလသမဂၢ ကေလးအခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ျပ႒ာန္းခ်က္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံက ၁၉၉၁ ခုႏွစ္တြင္ သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္တြင္ ယင္းဥပေဒကို တရားဝင္ျပ႒ာန္းခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယင္းဥပေဒကို အစိုးရအပါအဝင္ အျခား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ားကလည္း လိုက္နာမႈမရွိဘဲ ခ်ဳိးေဖာက္ေနေၾကာင္း ႏိုင္ကေဆာ့မြန္က ေျပာသည္။

အစီရင္ခံစာကို ျမန္မာအစိုးရ သက္ဆိုင္ရာ ဌာနမ်ားႏွင့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အလုပ္သမားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ - ILO၊ ကုလသမဂၢ ကေလး မ်ားရံပံုေငြအဖြဲ႔ UNICEFတို႔ႏွင့္ ျပည္တြင္း လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ သက္ဆိုင္ရာေဒသမ်ားမွ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ခံ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားသို႔ ေပးပို႔သြားရန္ မြန္ျပည္ လူ႔အခြင့္အေရး ေဖာင္ေဒးရွင္းက စီစဥ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။

Ref: မဇၥ်ိမ