အာဆီယံ ကုန္သြယ္ေရးဇုန္ တႏွစ္ေရႊ႕ဆိုင္း

ႏုိဝင္ဘာလ ၂၁ ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္

အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား လိုအပ္ေသာ ဗီဇာထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ား ေရးဆြဲေရး အပါအဝင္ မူဝါဒႏွင့္ အစီအစဥ္မ်ားကို ျပင္ဆင္ ႏိုင္ရန္အတြက္ အာဆီယံ စီးပြါးေရး အဝန္းအဝိုင္း (ASEAN Economic Community – AEC) ကို မူလ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ စတင္ရန္ သတ္မွတ္ထားရာမွ ဒီဇင္ဘာလ ၃၁ ရက္ေန႔အထိ တႏွစ္ ေနာက္ဆုတ္လိုက္ရန္ ဖႏြမ္းပင္တြင္ က်င္းပ ေနသည့္ အာဆီယံ ထိပ္သီးအစည္း အေဝးတြင္ ႏုိင္ငံအႀကီးအကဲမ်ားက သေဘာတူခဲ့ၾကသည္ဟု မီဒီယာမ်ားက ထုတ္ေဖာ္ ေျပာ ဆိုၾကသည္။

ထိုသို႔ ေရႊ႕ဆိုင္းလိုက္ေၾကာင္း အာဆီယံအဖြဲ႔ႀကီးက တရားဝင္ ေၾကညာခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ျခင္း မျပဳေသာ္လည္း ယခုဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို တနဂၤေႏြေန႔က က်င္းပခဲ့သည့္ ၂၁ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးအစည္းအေဝး စံုညီအစည္းအေဝးတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္ သည္ဟု ဆုိသည္။

AEC ကို ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္ေန႔မွသာ စတင္ရန္ အာဆီယံေခါင္းေဆာင္မ်ား သေဘာတူခဲ့ၾကသည္ဟု ဘန္ေကာက္ပို႔စ္ သတင္းစာႀကီးက လာအို ဒုတိယဝန္ ႀကီးခ်ဳပ္ ႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး သုန္လုန္ဆီဆိုလစ္သ္ (Thongloun Sisoulith) အား ကိုးကား၍ ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။

AEC ကိုတည္ေဆာက္ရန္ႏွင့္ ဆက္သြယ္မႈျမႇင့္တင္ရန္ အစီအစဥ္မ်ားႏွင့္ လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ေရး စီမံကိန္းမ်ားကို အခ်ိန္မီ အေကာင္အထည္ေဖာ္ၾကပါရန္ သူ၏ အာဆီယံ ထိပ္သီးအစည္းအေဝး ဖြင့္ပြဲမိန္႔ခြန္းတြင္ အိမ္ရွင္ ကေမၻာဒီးယားဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဟြန္ဆင္ က ေျပာၾကားသြားသည္။

“ဤရည္မွန္းခ်က္ ေအာင္ျမင္ေရးအတြက္ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ မတိုင္မီ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရမည့္ အဓိက နယ္ပယ္မ်ား တြင္ လိုအပ္သည့္ မူဝါေရးရာကိစၥရပ္မ်ားကို ေရးဆြဲခ်မွတ္ရန္ အာဆီယံ ဝန္ႀကီးမ်ားကို တိုက္တြန္းရန္ လိုအပ္ေနပါ သည္” ဟု သူက ေျပာဆိုသြားသည္။

ထုိနယ္ပယ္မ်ားမွာ အခြန္အတုတ္ အတားအဆီးမ်ားႏွင့္ အခြန္အတုတ္ႏွင့္ မပတ္သက္ေသာ အတားအဆီးမ်ား၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ေျဖေလွ်ာ့ေရး၊ ဆက္သြယ္မႈႏွင့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ အေသးစားႏွင့္ အလတ္စား စီးပြါးေရးလုပ္ငန္းမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ေရး၊ အာဆီယံ ေပါင္းစည္းေရးအတြက္ ကနဦး ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား၊ လုပ္သားမ်ား ေျပာင္းေရႊ႕ အလုပ္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ေရးႏွင့္ ပညာရွင္အဆင့္ ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းမ်ား အျပန္အလွန္ အသိအမွတ္ျပဳေရး လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား၊ အင္စတီက်ဴးရွင္း တည္ေဆာက္ ေရးႏွင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ေရးႏွင့္ AEC တည္ေဆာက္ေရးတြင္ အင္စတီ က်ဴးရွင္း ဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ား ေဆာင္ရြက္ေရး တို႔ ျဖစ္ၾကသည္ဟု သူက ေျပာသည္။

ေဒသတခုလံုး ဆက္သြယ္မႈလုပ္ငန္းမ်ား မလုပ္ေဆာင္မီ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံတြင္း ဆက္သြယ္မႈလုပ္ငန္းမ်ား ခိုင္မာ ေတာင့္တင္း ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေရး၏ အေရးပါမႈကို အင္ဒိုနီးရွား သမၼတ ဆူဆီလိုဘန္ဘန္ယူဒိုယိုႏို က မီးေမာင္းထိုး ေျပာၾကားခဲ့သည္ ဟုလည္း ဂ်ကာတာဂလုပ္ သတင္းစာႀကီးက ေရးသားထားသည္။

အာဆီယံ ဒုတိယ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာလင္ဟုန္ဟင္း က မနီလာ မာကာတီ စီးတီးတြင္ က်င္းပ ခဲ့သည့္ စီးပြါးေရးေဆြးေႏြးပြဲသို႔ တက္ေရာက္လာသူမ်ားကို “အခ်ဳိ႕ေသာ နယ္ပယ္မ်ားတြင္ တိုးတက္မႈမ်ား ရွိေနေသာ္ လည္း ၂ဝဝ၈-၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမည့္ AEC ႏွင့္စပ္လ်ဥ္းေသာ ကိစၥမ်ားအနက္ ၂၈ ရာႏႈန္းမွာ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္၊ၾသဂုတ္လတြင္ ရွိေနသည့္ အေျခအေနအတိုင္း မၿပီးမျပတ္ ရွိေနဆဲျဖစ္သည္” ဟု ေျပာဆိုခဲ့ေၾကာင္း ဖိလိပိုင္ႏိုင္ငံ GMA News က ေရးသား ေဖာ္ျပထားသည္။

ဤကိစၥရပ္မ်ားတြင္ အေကာက္ခြန္ ေခတ္မီေရးအတြက္ စံသတ္မွတ္ခ်က္မ်ား ထားရွိေရးႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ျဖစ္ေရး၊ ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းမ်ား ေျဖေလွ်ာ့ေရးတို႔ ပါဝင္သည့္ ကုန္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ၊ စိုက္ပ်ဳိးေရး၊ စားသံုးသူ ကာကြယ္ေရး၊ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံမ်ားက အတည္ျပဳေရးတုိ႔ ပါဝင္သည္ဟု သူက ေျပာသည္။

အမ်ဳိးသားအဆင့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား၊ စာခ်ဳပ္မ်ား၊ ေနာက္ဆက္တြဲ စာခ်ဳပ္မ်ားကို လိုက္နာရန္ အာဆီယံအဖြဲ႔ဝင္မ်ား ပ်က္ကြက္ ခဲ့သည္ဟုလည္း သူက မွတ္ခ်က္ခ် ေျပာၾကားသြားသည္။

AEC မွာ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ား အဝန္းအဝိုင္းအတြင္း ကုန္စည္မ်ား၊ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ား၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား၊ အရင္းအႏွီးမ်ား၊ ကၽြမ္းက်င္ လုပ္သားမ်ား လြတ္လပ္စြာ စီးဆင္းလုပ္ကိုင္ႏိုင္မည့္ တခုတည္းေသာ ေစ်းကြက္ႏွင့္ ထုတ္လုပ္မႈအေျခခံ စီးပြါးေရးျဖစ္ၿပီး လူဦးေရ သန္းေပါင္း ၆ဝဝ ႏွင့္ စုစုေပါင္း ျပည္တြင္းအသားတင္ ထုတ္ကုန္ပမာဏ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁.၃ ထရီလီယံရွိမည့္ ေစ်းကြက္ႀကီး ျဖစ္သည္။

အာဆီယံအဖြဲ႔ႀကီးတြင္ ၁ဝ ႏိုင္ငံပါဝင္ၿပီး ၎တို႔မွာ ဘရူႏိုင္း၊ ကေမၻာဒီးယား၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ လာအို၊ မေလးရွား၊ ျမန္မာ၊ ဖိလိပိုင္၊ စကၤာပူ၊ ထိုင္း ႏွင့္ ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။

Ref: မဇၥ်ိမ