ျမန္မာ့ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္ ကမၻာ့အဆင့္မီ ထိန္းသိမ္းႏုိင္ဖုိ႔ ေဒၚစု တုိက္တြန္း

11 ဇူလိုင္ 2011
ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္

ျမန္မာႏုိင္ငံက ေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမႈလက္ရာ အေမြအႏွစ္ေတြကို ႏုိင္ငံတကာ စံႏႈန္းနဲ႔အညီ ထိန္းသိမ္း ျပဳျပင္ဖို႔နဲ႔ ကမၻာလွည့္ ခရီးသြားေတြ မ်က္စိက်တဲ့ ပုဂံက ေရွးေဟာင္းလက္ရာေတြ ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ ပုဂံမိတ္ေဆြမ်ားအဖြဲ႕ Friends of Bagan ကို ဖြဲ႕စည္းဖုိ႔ပါ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဒီေန႔ျပဳလုပ္တဲ့ သူ႔ရဲ႕ခရီးစဥ္အေၾကာင္း ရွင္းလင္းပြဲမွာ အႀကံေပး တိုက္တြန္းထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ပုပၸါးက အင္ၾကင္းေတာလုိ သစ္ေတာထိန္းသိမ္းေရး ေအာင္ျမင္ေနခ်ိန္မွာ အနီး၀န္းက်င္က ဇီးအုိသစ္လွလို ေနရာမွာ ထန္းလ်က္ လုပ္ငန္းေၾကာင့္ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ျပဳန္းတီးေနတာေတြကိုလည္း ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ လုိအပ္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားတဲ့ ဘန္ေကာက္ေရာက္ ဗြီအိုေအ ၀ုိင္းေတာ္သူ ေဒၚခင္မ်ဳိးသက္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။


ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ထဲမွာ သားျဖစ္သူအတြက္ အခ်ိန္ေပးတဲ့ အေနနဲ႔ ပုဂံဘုရားဖူး ထြက္ခဲ့တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ခရီးစဥ္ တေလွ်ာက္မွာ လုိက္ပါ သတင္းယူဖို႔အတြက္ ႀကိဳးစားခဲ့တဲ့ ျပည္တြင္း ျပည္ပ သတင္းဌာနေတြကို ေပးထားတဲ့ ကတိအတုိင္း ဒီကေန႔ ေနအိမ္မွာ ဖိတ္ၾကားၿပီး ပုဂံ၊ ပုပၸါးေဒသဆုိင္ရာ သူ႔ရဲ႕ အျမင္ေတြကို ေျပာၾကားခဲ့တာပါ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ပုဂံမွာ က်န္စစ္သားမင္းႀကီး တည္ထား ကုိးကြယ္တဲ့ အာနႏၵာ၊ ျမေစတီေက်ာက္စာ၊ မႏူဟာနဲ႔ သဗၺညဳဘုရားေတြကို သြားေရာက္ ဖူးေျမာ္ခဲ့ပါတယ္။ အာနႏၵာဘုရားကို သြားရတာဟာ က်န္စစ္သားမင္းႀကီးကို အားက်တာေၾကာင့္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာၾကားေၾကာင္း NLD ေျပာခြင့္ရ ဦးအုန္းႀကိဳင္က ေျပာပါတယ္။

“က်န္စစ္သားမင္းႀကီးက ျပည္သူအေပၚမွာ ေမတၱာႀကီးမားတယ္၊ အေနာ္ရထာေပၚမွာ သစၥာရွိတယ္၊ တုိင္းရင္းသား စည္းလုံးညီၫြတ္ေရးကုိ အေျမာ္အျမင္ႀကီးစြာ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္တတ္တယ္။ အထူးျခားဆုံးကေတာ့ ျမန္မာ့သမုိင္းမွာ ထီးနန္းအေမြ ဆက္ခံဖို႔ ကိစၥကုိ တစုံတရာ ျပႆနာ မျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏုိင္ခဲ့တဲ့ ဘုရင္တပါးပဲတဲ့။ အေမြဆက္ခံတဲ့ ေနရာမွာပါ တုိင္းရင္းသား စည္းလုံးညီၫြတ္ေရး အျမင္နဲ႔ သူက ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာေတြ ရွိတယ္တဲ့။

“ျမေစတီေက်ာက္စာကေတာ့ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးေတြကို ဂုဏ္ျပဳတဲ့ အေနနဲ႔ ဘာသာေပါင္းစုံ ေရးထုိးထားတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ဒါဟာလည္း ကာလေတြ ျခားနားမႈေတြကို ျမင္ေတြ႕ရသလုိပဲ၊ အဲဒါေၾကာင့္ သြားဖူးခဲ့တာတဲ့။ ေနာက္ မႏူဟာဘုရားကေတာ့၊ မႏူဟာက စစ္႐ႈံးဘုရင္ပဲ၊ ဒါေပမဲ့ ထူးျခားတဲ့ အရည္အခ်င္း သူ႔မွာရွိတယ္တဲ့။ ဘုန္းတန္ခုိးရွင္လို႔ အေနာ္ရထာကေတာင္ ေၾကာက္ေလာက္ေအာင္ ျပည္သူလူထုက ေလးစားတဲ့ အရည္အခ်င္းေတြရွိတဲ့ အက်င့္စ႐ုိက္ေတြ ရွိတဲ့သူ ျဖစ္တယ္ေပါ့။ ၿပီးေတာ့ အက်ဥ္းက်ခံ လူေတြရဲ႕ ဘ၀ကို စာနာမိလို႔လည္း သြားဖူးတာ ျဖစ္တယ္တဲ့။”

သဗၺညဳဘုရားကို အရင္တေခါက္ ေရာက္ခဲ့တာမုိ႔ အခုထိလည္း ျပဳျပင္ ထိန္းသိမ္းမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေတာ့္ကို လိုအပ္ေနတာ ေတြ႕ရတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေရွးေဟာင္းလက္ရာ အေမြအႏွစ္ေတြ ထိန္းသိမ္းဖို႔ လိုအပ္ေနၿပီး အခုလို ထိန္းသိမ္းရာမွာလည္း ႏုိင္ငံတကာ အဆင့္အတန္းမီ ထိန္းသိမ္းၾကဖုိ႔အတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ကုိယ္တုိင္ နီေပါမွာ ေတြ႕ႀကဳံခဲ့ရတာနဲ႔ ယွဥ္ၿပီး ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

“ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္ အေဆာက္အအုံေတြကုိ ထိန္းသိမ္းတယ္ ဆုိတာဟာ အဆင့္အတန္းမီဖို႔၊ အထူးသျဖင့္ ကမၻာ့အဆင့္အတန္းမီဖုိ႔ လိုတယ္။ အဆင့္အတန္း မမီတာမ်ဳိး ျဖစ္သြားရင္ ဆုံး႐ႈံးမႈ တန္ဖုိးက အလြန္ႀကီးမားတယ္တဲ့။ နီေပါႏုိင္ငံမွာ သူေရာက္တုန္းက ဟာႏုမန္ ဘုရားေက်ာင္းလုိဟာမ်ဳိး၊ နန္းေတာ္လုိဟာမ်ဳိးႀကီး တခုကုိ ထိန္းသိမ္းတဲ့ လုပ္ငန္းကုိ ကုိယ္တုိင္ကုိယ္က် ေတြ႕ခဲ့ဖူးတယ္တဲ့။

“အဲဒီ သက္ဆုိင္ရာ ေရွးေဟာင္း အေမြအႏွစ္ ထိန္းသိမ္းေရး ပညာရွင္ေတြက ဟိုေခတ္ကလူေတြရဲ႕ နည္းပညာေတြ၊ အုတ္ဖုတ္တာတုိ႔ ဘာတုိ႔က အစေပါ့ဗ်ာ၊ သစ္ဆည္းသုံးတာတုိ႔ ဘာတုိ႔ကအစ အဲဒါေတြ အခ်ိန္ယူၿပီးေတာ့ ေလ့လာတယ္။ လူႀကီးသူမေတြကို ေမးတယ္။ သူတုိ႔ကိုယ္တုိင္ အုတ္ဖုတ္တာ၊ သစ္စပ္တာကအစ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲဆုိတဲ့ နည္းနာေတြကုိ ေလးငါးႏွစ္ေလာက္ အခ်ိန္ယူ ေလ့လာၿပီးေတာ့မွ ေရွးဟန္မပ်က္ ျပင္ဆင္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြကို ေလ့လာခဲ့ရဖူးတယ္။ အဲဒီလုိ ကမၻာ့အဆင့္အတန္းမီမီ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္သင့္တယ္။ လုပ္ေစခ်င္တယ္တဲ့။ အဲဒီလို မဟုတ္ဘဲနဲ႔ အလြယ္တကူ ျပဳျပင္တဲ့နည္းနဲ႔ လုပ္ၿပီးေတာ့မွ ျပန္ၿပီးေတာ့ ျပင္ဖို႔ဆုိတာ အလြန္႔အလြန္ ခက္သြားၿပီတဲ့။”

ကမၻာလွည့္ ခရီးသြားေတြ မ်က္စိက်တဲ့ ပုဂံက ေရွးေဟာင္းလက္ရာ အေမြအႏွစ္အတြက္ လာေရာက္ ၾကည့္႐ႈသူေတြကိုယ္တုိင္ ဒီလက္ရာေတြကို ထိန္းသိမ္းရာမွာ ၀ုိင္း၀န္းကူညီႏုိင္ဖုိ႔ ပုဂံမိတ္ေဆြမ်ားအဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းဖုိ႔လည္း အႀကံေပးခဲ့ပါတယ္။

“ကမၻာလွည့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ NLD က မၾကာေသးမီက သေဘာထားေတြ ထုတ္ျပန္ၿပီးပါၿပီ။ ျပန္ၿပီးေတာ့ Review လုပ္တာေတြ ထုတ္ၿပီးၿပီ။ ကမၻာလွည့္ခရီးသြား လုပ္ငန္းဟာ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္း ေဘာင္ထဲကေန လုပ္သင့္တယ္။ ဧည့္သည္ေတြ လာေရာက္လည္ပတ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ အဲဒီေဒသမွာ ေနတဲ့လူေတြ တကယ္ ထိထိေရာက္ေရာက္ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေစခ်င္တယ္။ အဲဒါကလည္း ႏွစ္ဘက္ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ နားလည္မႈရွိစြာ၊ အသိတရားရွိစြာနဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မွ ႏွစ္ဘက္စလုံး အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေစခ်င္တယ္။

“တခ်ိန္တည္းမွာ အဲဒီ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္တင္မက ထိန္းသိမ္းထားအပ္တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ အေဆာက္အအုံေတြ အတြက္ လည္း အဲဒီ ခရီးသြားလုပ္ငန္းကေန အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းႏုိင္မွ ေကာင္းလိမ့္မယ္တဲ့။ က်မအျမင္ေျပာရရင္ ပုဂံကို ျမတ္ႏုိး၊ တန္ဖုိး ထားသူေတြ အသင္းတခုရယ္လို႔ Friends of Bagan လို ဟာမ်ဳိးေတာင္ ဖြဲ႕သင့္တယ္တဲ့။ အဲဒီမွာ ကမၻာအရပ္ရပ္က ပုဂံ ယဥ္ေက်းမႈ ကို ျမတ္ႏုိး တန္ဖုိးထားသူမ်ားဟာ လူအား၊ ေငြအား၊ ပစၥည္းအား၊ အႀကံဉာဏ္အားေတြနဲ႔ စုေပါင္း ႀကိဳးပမ္း သင့္တယ္တဲ့။ ဥပမာ အီတလီက Friends of Venice လို ဟာမ်ဳိးေပါ့တဲ့။”

ပုပၸါးတ၀ုိက္မွာ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးအတြက္ သစ္ေတာ ထိန္းသိမ္းေရးကို ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ လုပ္ေနတာ ေတြ႕ရေပမဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ ေက်းရြာေတြမွာ ေလာင္စာအတြက္ စည္းကမ္းမဲ့ သစ္ခုတ္မႈေတြရဲ႕ ဒဏ္ကုိ ခံေနရတာေတြအျပင္ ေစတနာရွင္ေတြရဲ႕ အကူအညီေတြကိုပါ လိုအပ္ေနတဲ့ ေက်းရြာေတြကို ေတြ႕ခဲ့ရတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။

“ပုပၸါးေရာက္ေတာ့ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းထားတာေတြ ေတြ႕တယ္။ ဥပမာ အင္ၾကင္းေတာတခု ဆုိရင္ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အားေကာင္းတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ တကယ့္ကို ႏွစ္သက္ရွည္တဲ့ အင္ၾကင္းပင္ေတြ ေျမာက္ျမားစြာ အဲဒီမွာ မပ်က္မယြင္း ေတြ႕တယ္။ အဲဒါ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးက အလြန္လိုအပ္တယ္တဲ့။

“အဲဒီမွာ အင္ၾကင္းေတာကုိ သြားရင္းက လမ္းခုလတ္မွာရွိတဲ့ ဇီးအုိသစ္လွဆုိတဲ့ ရြာကို ေရာက္တယ္။ အဓိက စီးပြားေရး လုပ္ငန္း က ထန္းလ်က္ခ်က္တာပဲ ျဖစ္ေနတယ္။ ထန္းလ်က္ခ်က္တဲ့ ေနရာမွာ ေလာင္စာသုံးဖုိ႔ ဆုိၿပီးေတာ့ အနီးအနား ပတ္၀န္းက်င္ မွာရွိတဲ့ အပင္ငယ္ေတြကုိပါ အကုန္ ခုတ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္ တခုလုံးက၊ ထိန္းသိမ္းေတာ မခုတ္ရဘူး ဆုိရင္လည္း ေဘးက အျပင္က သစ္ပင္ငယ္ေတြပါ ခုတ္တဲ့အခါက်ေတာ့ သစ္ေတာေတြ ျပဳန္းကုန္ၿပီးေတာ့ အဲဒီမွာ အကုန္ ေျခာက္ေသြ႕ ကုန္တယ္။

“ဒီရြာမွာ ေရအခက္အခဲ ျဖစ္ေနတယ္။ က်န္းမာေရးအတြက္လည္း အားထားစရာ ေဆးခန္းရယ္လို႔ တခုမွ မရွိဘူး။ သြားဖြား ဆရာမ တေယာက္ပဲ ရွိတယ္။ တျပည္လုံး အတုိင္းအတာနဲ႔ ၾကည့္ရင္ေတာ့ ဇီးအိုလိုရြာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနမွာပဲတဲ့။ ဒါေပမဲ့ ေစတနာရွင္ေတြက ၀ုိင္းၿပီးေတာ့ ဒါကုိ ေျဖရွင္းေပးရင္ေတာ့ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္တဲ့။”

ဇီးအုိရြာအတြက္ NLD က စက္ေရတြင္းတတြင္း တူးေဖာ္ေပးဖုိ႔ စီစဥ္ေနတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ဇူလုိင္လထဲမွာ နယ္ခရီးထြက္ဖို႔အတြက္ အရင္ကတည္းက ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္ အာဇာနည္ေန႔ အခမ္း အနားကို NLD ႐ုံးခ်ဳပ္မွာ က်င္းပဖုိ႔ စီစဥ္ထားတာမို႔ ေနာက္ပုိင္းမွပဲ ခရီးသြားဖို႔ ရွိတယ္လို႔ ဦးအုန္းႀကိဳင္က ေျပာပါတယ္။

Ref: ဗြီအုိေအ