‘အာဆီယံ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္း’ ထုတ္ျပန္

မ်ဳိးသန္႔
ႏုိဝင္ဘာလ ၁၉ ရက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္

ကေမၻာဒီးယားႏုိင္ငံ၊ ဖႏြမ္ပင္ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေသာ ၂၁ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီး အစည္းေဝးမွ ‘အာဆီယံ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္း’ ကို ႏိုင္ဝင္ဘာ ၁၈ ရက္ေန႔ ရက္စြဲျဖင့္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာ ရာတြင္ ဘာသာေရးႏွင့္ ယံုၾကည္ခ်က္မ်ားအေပၚ ခြဲျခားဖိႏွိပ္မႈႏွင့္ အမုန္းတရားအေပၚ အေျခခံ၍ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား မရွိရဟု ေဖၚျပပါရွိသည္။

အပိုဒ္ေပါင္း ၄ဝ ပါရွိေသာ အဆိုပါ ေၾကညာစာတမ္း၏ အပိုဒ္ ၂၂ တြင္ ေဖၚျပထားျခင္း ျဖစ္ၿပီး “လူတိုင္းလူတုိင္းသည္ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္ပိုင္ခြင့္ ရွိရမည္။ ဘာသာေရးႏွင့္ ယံုၾကည္ခ်က္မ်ားအေပၚတြင္ ခြဲျခားဖိႏွိပ္မႈႏွင့္ အမုန္းတရား အေပၚ အေျခခံ၍ မည္သည့္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားမွ မရွိေစရ” ဟု ေဖၚျပပါရွိသည္။

ထို႔အျပင္ လူတိုင္းသည္ တဦးခ်င္း လြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ လံုျခံဳမႈ ရွိရမည္ျဖစ္ၿပီး ဥပေဒမဲ့ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္း မရွိရန္လည္း ေၾကညာ ခ်က္တြင္ ပါရွိသည္။

လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာခ်က္၏ အပိုဒ္ ၁၂ တြင္ “လူတိုင္းလူတုိင္းသည္ တဦးခ်င္း လြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ လံုျခံဳမႈရွိရမည္။ မည္သူ တဦးတေယာက္မွ ဥပေဒအခြင့္မရွိဘဲ ဖမ္းဆီးျခင္း ထိန္းသိမ္းျခင္း အဓမၼ ေခၚေဆာင္သြားျခင္း မရွိေစရ။ သို႔မဟုတ္ လြတ္လပ္ခြင့္ကို ထိပါးသည့္ တစံုတရာ ျပဳလုပ္ျခင္း မခံေစရ” ဟုလည္း ေဖၚျပပါရွိသည္။

ယင္းအျပင္ လူတိုင္းသည္ လြတ္လပ္စြာ ဆႏၵျပခြင့္ အခြင့္အေရး ရွိရမည္ျဖစ္ၿပီး “လူတိုင္းလူတိုင္းသည္ လူမ်ဳိး၊ လိင္၊ အသက္၊ ဘာသာစကား ကိုးကြယ္ရာဘာသာ ႏုိင္ငံေရး သို႔မဟုတ္ ယံုၾကည္မႈတခုခု၊ ႏုိင္ငံသား သို႔မဟုတ္ လူမႈ အသိုင္းအဝိုင္းဇစ္ျမစ္၊ စီးပြားေရးေရး အေနအထား၊ မသန္စြမ္းမႈ အျခားအေျခအေန တခုခု ခြဲျခားမႈေၾကာင့္ ယခုေဖၚျပ သည့္ လြတ္လပ္ေရးႏွင့္ အခြင့္အေရးမ်ားကို မဆံုး႐ႈံးေစရ သို႔မဟုတ္ လြတ္လပ္ျခင္းကို ထိပါးသည့္ တစံုတရာ ျပဳလုပ္မႈ မခံေစရ” ဟုလည္း စာတမ္း အေျခခံမူမ်ား၏ အပိုဒ္ ၂ တြင္ ေဖၚျပပါရွိသည္။

စာတမ္းကို အေျခခံမူ၊ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အခြင့္အေရး၊ လူမႈေရး စီးပြားေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးမ်ား၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အခြင့္အေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ အခြင့္အေရး စသည့္က႑မ်ား ထည့္သြင္း ေဖၚျပထားသည္။

“လူတိုင္းလူတိုင္းႏွင့္ အာဆီယံ ျပည္သူမ်ားတြင္ အာဆီယံ၏ လံုျခံဳေရးႏွင့္ တည္ၿငိမ္မႈ၊ ဘက္မလိုက္မႈႏွင့္ လြတ္လပ္ေရး စသည့္ လုပ္ငန္းေဘာင္အတြင္းတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ခံစားပိုင္ခြင့္ရွိရမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အာဆီယံ အဖြဲ႔ဝင္ႏိုင္ငံမ်ား အေနျဖင့္ ေဒသတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဟန္ခ်က္ညီမႈႏွင့္ တည္ၿငိမ္မႈ ရရွိေစရန္ ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ရမည္”ဟု ေဖၚျပထားသည္။

အဆိုပါ ေၾကညာခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ စင္ၿပိဳင္အာဆီယံ အဖြဲ႔ ညႇိႏႈိင္းေရးမႉး Debbie Stoethard က“အာဆီယံ လူ႔အခြင့္ အေရး ေၾကညာစာတမ္းဟာ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ စည္းမ်ဥ္းေတြနဲ႔ မကိုက္ညီပါဘူး။ ေၾကညာ စာတမ္းဟာ ေဒသတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြကို ပိုေကာင္းေအာင္ မေပးပါဘူး။ အႏၲရာယ္ကေတာ့ ဒီေၾကညာခ်က္ဟာ အစိုးရေတြကို စံခ်ိန္ စံညႊန္း ေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ အခြင့္အေရး ေပးလုိက္သလို ျဖစ္သြားမွာမ်ဳိးပါ။ ဒါဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး စံခ်ိန္စံညႊန္း ေတြကို ျမႇင့္တင္ဖို႔ အခြင့္အလမ္းေတြကို အႏၲရာယ္ျပဳႏိုင္ပါတယ္” ဟု သံုးသပ္ ေျပၾကားထားသည္။

၂၁ ၾကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးကို ႏိုဝင္ဘာ ၁၅ ရက္ေန႔မွ ၂ဝ ရက္ေန႔အထိ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံ၊ ဖႏြမ္ပင္ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပျခင္းျဖစ္ၿပီး အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ၁ဝ ႏုိင္ငံမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအျပင္ တ႐ုတ္ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဝမ္က်ားေပါင္၊ အေမရိကန္ သမၼတ အုိဘားမား တို႔လည္း တက္ေရာက္သည္။

Ref: မဇၥ်ိမ